Čuvena Osma sjednica Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije je održana 23. i 24. septembra 1987. godine.
Ova sjednica je predstavljala konačni razlaz Slobodana Miloševića i Ivana Stambolića a Osmu sjednicu mnogi smatraju uvodom u kasniji ratni sukob u SFR Jugoslaviji 1991. godine, koji će pored velikog broja žrtava i razaranja dovesti i do stvaranja novih nezavisnih država.
Ironija je u tome da je sjednica organizovana u povodu 50. godišnjice dolaska Josipa Broza tita na čelo Komunističke partije Jugoslavije 1937. godine.
Na sjednici je predsjednik CK SK Srbije Slobodan Milošević razriješio članstva u CK SK Srbije Dragišu Pavlovića, predsjednika beogradske partijske organizacije koji je bio Stambolićev kadar a prije smjene je nekoliko puta javno kritikovao Miloševića.
Nešto ranije Stambolić koji je postao Predsjednik Srbije postavio je Miloševića na čelo partije odnosno na mjesto predsjednika CK SK Srbije.
Pozadina
Usljed naraslih međunacionalnih tenzija između Albanaca i Srba, tadašnji predsjednik Saveza komunista Srbije, Slobodan Milošević je u aprilu 1987. godine otputovao na Kosovo da posreduje u sporu. Umjesto toga, on se stavio na stranu Srba, koristeći kontrolu nad medijima i partijsku mašineriju za podstrekivanje nacionalizma.
Nakon ubistva vojnika JNA u Paraćinu 3. septembra 1987. godine, koje je počinio Albanac Aziz Keljmendi, u srpskim medijima počela je kampanja protiv Albanaca, i tvrdilo se da je ovo zločin uperen protiv Jugoslavije. Ubrzo je u medijima otpočela nacionalistička histerija, što je izazvalo razdor u srpskom državnom i partijskom vrhu.
Dragiša Pavlović, predsjednik Gradskog komiteta Saveza komunista Beograda, se prvi, od visokih partijskih funkcionera, suprotstavio žestokoj anti-albanskoj propagandi u srpskim medijima. 11. septembra, na konferenciji za štampu, izgovorio je riječi koje su obilježile kraj njegove karijere:
„Neuravnotežene riječi samo stvaraju histerično raspoloženje koje čini stvari samo lošijima, a ne rešava problem. Prostor za rešenje kosovskog problema sada je tako sužen da i najmanja greška može biti tragična za Srbe i Crnogorce, za srpski narod i celokupnu stabilnost u Jugoslaviji … Situacija na Kosovu, koja se ne poboljšava željenom i obećanom brzinom, stvara opasnu atmosferu gdje svaka reč izgovorena protiv srpskog nacionalizma je shvaćena kao nacionalizam. Strastvene riječi mogu doneti samo vatru.“
Dragiša Pavlović
Inicijativa za smjenu Pavlovića
Pavlović je ocjenio da se situacija na Kosovu ne može popraviti “olako obećanom brzinom”, niti vanrednim stanjem. Jedina prihvatljiva pozicija s koje se može rješavati problem Kosova, jeste pozicija Saveza komunista Jugoslavije, a ne neka populistička ili nacionalistička pozicija.
Ove reči bile su upućene na račun politike Slobodana Miloševića i bile su jedan od povoda za njegovu smjenu na predstojećoj Osmoj sjednici Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije, koja je održana 23. i 24. septembra 1987.
septembra, na sednici beogradske partijske organizacije, Pavlović je kritikovao nacionalističke pojave i postavio pitanje: “može li se nacionalizam isprovocirati u nekome kome ne postoji?” Nakon ovih govora, dnevni list “Politika Ekspres” napao je Pavlovića i postavio pitanje: na koga se odnosi Pavlovićeva kritika ‘olako obećane brzine’? U obrazloženju je navedeno da je to obećanje dao sam CK SK Srbije, pa je zaključeno da Pavlović napada Centralni komitet.
Sednica Predsedništva CK SKS
Nekoliko dana pred Osmu sednicu CK SKS je održana 30. sednica Predsedništva Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije, kojom je predsedavao Slobodan Milošević.
Na toj sednici se Ivan Stambolić usprotivio dnevnom redu koji je glasio: „Izlaganje Dragiše Pavlovića predstavnicima sredstava javnog informisanja u Gradskom komitetu“, predlažući drukčiju formulaciju dnevnog reda: „Aktuelna politička situacija i stanje u sredstvima javnog informisanja“.
„Mislim da ovakav dnevni red nije prikladan i uobičajen. Bolje je prvo da razgovaramo o problemima, pa da vidimo treba li da razgovaramo i o ljudima, ako je potrebno da razgovaramo i o tome.“
Ivan Stambolić
Stambolić je naglasio da u izglaganju Dragiše Pavlovića nije mogao naći stavove koji nisu u skladu s generalnom linijom Saveza komunista Jugoslavije.
On je dodao da, od dolaska druga Tita na čelo Partije, nijedan komunista nije stavljen na odgovornost zato što se za takve stavove zalagao i borio.
Osma sednica CK SKS
Osma sednica Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije je održana 23. i 24. septembra 1987. godine. Sednicom je predsedavao tadašnji predsednik Predsedništva Centralnog komiteta SK Srbije, Slobodan Milošević.
Na toj sednici, ogromnom većinom glasova, razrešen je članstva u CK SK Srbije Dragiša Pavlović, tadašnji predsednik beogradske partijske organizacije.
Dok je trajalo glasanje ostaće upamćem izraz lica Ivana Stambolića koji se okrenuo u sali i ostao u šoku kada je vidio da je samo osam članova CK glasalo protiv Miloševićevog prijedloga. Nakon uklanjanja Pavlovića Stambolić je ubrzo marginalizovan i uklonjen sa funkcije.
Stambolić je otet i ubijen 1999. godine a Slobodan Milošević izgubio je izbore istog dana kada je i preuzeo kontrolu nad SKS 24.09.2000. godine.
O Osmoj sjednici RTS je snimio dokumentarni film Rađanje vođe.