Bitka kod Santa Klare bila je niz događaja krajem decembra 1958. koji su doveli do zauzimanja kubanskog grada Santa Klare od strane revolucionara pod komandom Ernesta Če Gevare .
Bitka je bila odlučujuća pobjeda pobunjenika koji su se borili protiv režima generala Fulgencia Batiste . U roku od 12 sati nakon zauzimanja grada, Batista je pobjegao sa Kube , a snage Fidela Kastra su umarširale u Havanu.
Napad na grad
Kolona kojom je komandovao Če Gevara krenula je 28. decembra 1958. iz obalne luke Caibarién putem do grada Camajuaní , koji se nalazio između Caibariéna i Santa Clare. Njihovo napredovanje sa oduševljenjem je dočekala gomila seljaka, a zauzimanje Caibariéna u roku od jednog dana pojačalo je osjećaj među pobunjeničkim borcima da je ukupna pobjeda neminovna. Vladine trupe koje su čuvale vojni garnizon u Camajuaniju, napustile su svoje položaje bez borbe, a Če Gevarina vojska je nastavila prema Santa Clari. U sumrak su stigli do gradskog univerziteta na periferiji grada.
Tamo je Če Gevara podelio svoje snage, koje su brojale oko 340 vojnika, u dve kolone. Južna kolona se prva susrela sa odbrambenim vojnim snagama kojima je komandovao pukovnik Casillas Lumpuy. Oklopni voz , koji je poslao Batista da pojača zalihe municije, oružja i druge opreme, otputovao je do podnožja na brdu Capiro, sjeveroistočno od grada, uspostavljajući tamo komandno mjesto.
Guevara je poslao svoj “odred samoubica”, snage pod vodstvom 23-godišnjeg Roberta Rodrígueza (poznatog kao “El Vaquerito”), da zauzmu brdo. Branitelji brda povukli su se iznenađujućom brzinom, a voz u kojem su bili oficiri i vojnici sa komandnog mjesta, povukao se prema centru grada.
U samom gradu se odvijao niz okršaja između vladinih snaga i druge pobunjeničke kolone, koju je predvodio Rolando Cubela, uz pomoć civila koji su dodavali molotovljeve koktele . Dva vojna garnizona (kasarna puka Leoncio Vidal i kasarna 31. puka seoske garde) bila su pod opsadom Cubelinih snaga uprkos vojnoj podršci aviona, snajpera i tenkova.
Bitka za oklopni voz
Guevara, koji je hvatanje oklopnog voza smatrao prioritetom, uspješno je mobilizirao traktore agronomske škole na univerzitetu da podignu šine željeznice. Voz je stoga iskočio iz šina dok je prevozio trupe sa brda Capiro. Policajci iznutra su iskočili tražeći primirje. Na to su se obični vojnici, čiji je moral bio vrlo nizak, počeli bratimiti sa pobunjenicima, govoreći da su umorni od borbe protiv svog naroda. Ubrzo nakon toga oklopni voz je bio u rukama pobunjenika, a njegovih 350 ljudi i oficira je zarobljeno.
Voz je sadržavao znatnu količinu naoružanja, ogroman bonus revolucionarnim snagama, koji će postati osnova za dalji napad u rukama kako pobunjenika, tako i seljaka koji ih podržavaju. Sam Če Gevara je opisao kako su muškarci bili istjerani salvom molotovljevih koktela, zbog čega je oklopni voz postao “prava peć za vojnike”.
Hvatanje voza i kasniji medijski prenosi kako vlade tako i pobunjenika pokazali su se kao ključna prekretnica u revoluciji. Uprkos tome što su novine sledećeg dana pozdravljale Batistinu “pobedu” kod Santa Klare, vijesti sa terena brzo su se širile i uzrokovale predaju velikog broja vojnika kubanske vojske.
Većina garnizona širom zemlje brzo se predala prvom gerilskom komandantu koji se pojavio na njihovoj kapiji. Sredinom popodneva, Če je preko Radio Rebeldea objavio da su se poslednje trupe u Santa Klari predale.
Danas je “Oklopni voz” nacionalni memorijal i muzej koji se nalazi u blizini depoa stanice Santa Clara .
Ono što je fascinantno da je u ovoj bici pa zapadnim izvorima 340 gerilaca napadalo gotovo 4.000 vojnika koji su branili Santa Claru. Po dostupnim podacima bili su naoružani sa 10 enkova, oklopnim vozom a na raspolaganju su imali i 7 B-26 aviona. Bitka se smatra školskim primjerom kako taktike vojnog ratovanja tako i očitog primjera važnosti morala unutar oružanih snaga.
Novidani.com