Iz rubrike “Nekad i sad” izdvajamo fotografiju snimljenu u septembru 1942. godine na tvrđavi u Jajcu. Na slici se nalaze članovi Kazališta narodnog oslobođenja Jugoslavije, s lijeva na desno:
- Nada Borozan
- Mira Afrić
- Jože Rutić
- Mira Đerić
- Dara Lončar
- Vjekoslav Afrić
Kazalište narodnog oslobođenja Jugoslavije predstavljalo je najznačajniju scensko-umetničku instituciju Narodnooslobodilačkog pokreta.
Radilo je od 1. maja 1942. do 12. novembra 1944., dajući dramske i baletske pozorišne predstave i prigodne priredbe za vojsku i za građanstvo na slobodnoj teritoriji. Ansambl su činili profesionalni glumci koji su sa velikim entuzijazmom i pod teškim uslovima stvarali pozorište, deleći ratne nedaće sa vojskom.
Od svog osnivanja do prestanka sa radom Kazalište je odigralo oko 900 predstava, prevalivši put dug preko 18.000 kilometara.
Uporedite fotografije
Nakon oslobođenja 1945. godine, Vjekoslav Afrić je nio jedan od začetnika kinematografije u FNRJ u republikama gdje je nije nikad bilo, a za matičnu hrvatsku kinematografiju je jedan od pionira nove, socijalističke kinematografije. Isprva se okušao kao glumac u sovjetsko – jugoslavenskoj koprodukciji u filmu V gorah Jugoslaviji (U planinama Jugoslavije), 1946.
Pročitajte iz iste rubrike
- Nekad i sad – Proslave godišnjice formiranja 16. muslimanske brigade NOVJ u oslobođenoj Tuzli 1944 godine
- NEKAD I SAD – Partizani u oslobođenoj Komiži na Visu rujna 1943. godine
- NEKAD I SAD: Partizani na oslobođenom Hvaru tokom mitinga Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Hrvatske
Prema vlastitu scenariju režirao je prvi poslijeratni dugometražni igrani film u ondašnjoj FNRJ, antologijsku Slavicu (1947.) priču o požrtvovnosti i pogibiji mlade partizanke (Irena Kolesar). Ondašnja publika je dobro primila taj film. Nakon toga snimio je film Barba Žvane (1949.) o hrabrom istarskom starcu-rodoljubu, koji pomaže partizanima. Njegov treći film Hoja! Lero! iz 1952., priču iz daleke slavenske prošlosti, kritika nije dobro ocijenila, te je nakon toga Afrić napustio rad na filmu. Nakon toga posvetio se pedagoškom radu, bio je jedan od osnivača Visoke filmske škole u Beogradu, gdje je poslije bio direktorom.
Za svoj rad dobio je 1973. tadašnju najvišu državnu – Nagradu AVNOJ-a.
Joža Runtić je takođe bio je jedan od osnivača i voditelja Kazališta narodnog oslobođenja (od kraja aprila 1942), a nakon rata otišao je u Beograd.Bio je oženjen glumicom Ivkom Rutić, sa kojom je zajedno bio u partizanima. U toku bitke na Sutjesci, juna 1943. godine, rodila se njihova ćerka Dina Rutić, koja je takođe bila glumica i supruga glumca Zorana Radmilovića. Autor je dviju vrlo popularnih kajkavskih popevki – Kak taubeka dva i Joj, mene joj, črleni je lajbek moj.