Danas je “Dan Republike” koje više nema – Prije 80 godina u Jajcu udareni temelji socijalističke Jugoslavija

Danas se navršava 80 godina od Drugog zasijedanja AVNOJ-a u Jajcu, na kome su u Drugom svjetskom ratu udareni temelji nove, socijalističke Jugoslavije.

29. novembar slavljen je kao državni praznik SFRJ.

Taj datum je ušao u istoriju 29. novembra 1943. godine, kada je održano Drugo zasjedanje AVNOJ-a u Jajcu, na kome je donesena odluka o federalnom ustrojstvu Jugoslavije, a kraljevskoj vladi zabranjen povratak u zemlju.

AVNOJ je tada proglašen za vrhovno zakonodavno i izvršno državno tijelo, koje je donijelo istorijske odluke o uređenju Jugoslavije.

Tim odlukama ustavnog karaktera izgrađeni su vrhovni državni organi nove Jugoslavije, pa je zbog toga taj datum zapisan kao dan stvaranja nove Jugoslavije.

AVNOJ je odlučio i da se nova Jugoslavija izgradi na demokratskom principu kao državna zajednica ravnopravnih naroda.

Josip Broz Tito, generalni sekretar Komunističke partije Jugoslavije i vrhovni komandant Narodno-oslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije proglašen je za maršala Jugoslavije.

Poslije završetka rata, od 1945. godine, 29. novembar se slavio kao dan Republike i bio jedan od najvećih praznika u nekadašnjoj SFRJ.

Prema tadašnjem Zakonu o državnim praznicima proslavljao se dva neradna dana, uz svečane akademije u glavnim gradovima republika bivše države, počasne plotune, a 1964. ustanovljena je i nagrada AVNOJ-a. Đaci prvaci su dobijali crvene pionirske marame, dijeljena su razna ordenja.