Radio televizija Bosne i Hercegovine premijerno je emitovala 31. januara filmsko ostvarenje posvećeno plemenitom tuzlanskom muftiji Muhamedu Šefketu efendiji Кurtu koji je na Badnje veče 1942. godine od ustaškog masakra spasio veliki broj svojih sugrađana srpskog porekla.
,,Dobro čini i dobrom se nadajˮ, glasi stara mudrost koja je svoje utemeljenje puno puta dokazala kroz istoriju.
Кada je tokom upravo minule Badnje večeri istoričar Dejan Ristić na svoju Fejsbuk stranicu postavio kraći tekst i fotografiju muftije Šefketa efendije Кurta bilo je potrebno svega nekoliko sati da ta objava postane viralna i da izazove brojne izrazezahvalnosti i poštovanja u odnosu na tog istaknutog, a zaboravljenog islamskog sveštenika.
Stoga Dejana Ristića i pitamo ko je zapravo bio muftija Šefket efendija Кurt i zbog čega se sa pravom može smatrati značajnom istorijskom ličnošću?
Naš sagovornik nam ukazuje na to da je početkom rata 1941. godine 108 najviđenijih sarajevskih muslimana usvojilo rezoluciju u kojoj se konstatuje teško stanje i progon srpskog stanovništva od strane ustaša i traži da sa time odmah prekine. Slične rezolucije su donesene u Banja Luci, Prijedoru i Bijeljini. U Mostaru je takva rezolucija osvojena 21. oktobra 1941. godine. Zanimljivo je da je ona donesena u saradnji sa komunistima, po direktivi Džemala Bijedića, a tekst je umnožila partijska tehnika (aktiv muslimana). Jedanaestog decembra 1941. izglasana je i Tuzlanska rezolucija. Njan prvobitni tekst bio je napisan u izuzetno oštrom tonu, pa je odlučeno da se tekst ne šalje, nego da u Zagreb ode delegacija od jedanaest muslimana i tri Hrvata i da usmeno protestvuje u vladi tzv. Nezavisne Države Hrvatske zbog zločina. Same rezolucije nisu postigle veći uspeh, a progoni, ubistva i mučenja su nastavljeni.
,,Ustaški Tajni odbor za istrebljenje Srba i Jevreja u Tuzliˮ, pojašnjava nam naš sagovornik, ,,planirao je da šestog januara 1942, na Badnje veče, minira Saborni hram Uspenja Presvete Bogorodice i pobije okupljene vernike. Planirane su likvidacije i u Srpskoj varoši. Za ovu informaciju je saznao tuzlanski muftija Šefket ef. Кurt koji je, sa grupom uglednih Tuzlaka, zatražio hitan prijem kod nemačkog komandanta grada potpukovnika Vista i od njega energično zahtevao da onemogući zločin.ˮ
Nemačka komanda je, iz svojih interesa, odmah istakla plakat sa tekstom upozorenja da ,,…niko ne sme nikoga zlostavljati, oduzimati ili rušiti tuđu imovinu i dirati živalj koji slavi”.
Dejan Ristić ističe i to da, u nastojanju da učvrsti demarš kod nemačkog komandanta, muftija Кurt sa grupom uglednih Tuzlaka odlazi u Zagreb, kod Pavelića i Artukovića, od kojih odlučno traži da ustaše ne diraju mirno srpsko stanovništvo.
Zahvaljujući angažmanu muftije Кurta u Tuzli nije bilo masovnih zločina.
Muftija Кurt, iako verski službenik iz bogate porodice – ,,prirodni neprijatelj proleterijata” odlikovan je od strane jugoslovenskih vlasti Ordenom bratstva i jedinstva Prvog reda.
Кada je 1963, kada mu je bilo 83 godine, efendija Кurt preminuo, prota Đorđe Jovanović održao je govor na njegovoj dženazi kojoj je prisustvovalo preko deset hiljada ljudi. Uslišena je intimna i neuobičajena molba prote Jovanovića da on bude taj koji će u efendijin grob sići pre njega, dočekati tabut s efendijinim telom i položiti ga u raku.
Preokret.info