Jedinice 15. i 18. divizije i 29. udarne divizije JA u jutarnjim satima 9. 5.1945. su ušle u Ljubljanu i oslobodile je nakon 4 godine fašističke okupacije.
U gradu i u obližnjim planinama formirali su se naoružani slovenski odredi – ponekiput uvećani dezerterima talijanske kraljevske vojske – a partizane je podržavalo i hranilo civilno stanovništvo.
Reakcija fašističke vlade bila je brza koliko i nasilna: odmazde, ubijstva, deportacije, prisilna talijanizacija. Tako se razvio vrlo oštar ratni sukob, bez borbene linije između okupatora i okupiranih, a to nije bio samo vojni, već i kulturni sukob, kako to pokazuju nazivi partizanskih grupa, nazvanih po slovenskim pjesnicima, koje je talijanski izvozni nacionalizam stavio na indeks zabranjene literature.
Tako se ujutro 23 februara 1942 stanovništvo Ljubljane probudilo zarobljeno u vlastitom gradu. Noću su fašističke okupacione snage podigle zid od bodljikave žice, kojem su uskoro dodani tornjevi za izviđanje i rampe za kontrolu ulaska. Od tada je strogo kontroliran svaki kontakt sa okolnim selima, kao što su se kontrolirale i namirnice, neophodne za preživljavanje gradskog stanovništva.
Nastojeći pogoditi Pokret otpora, pohapšeni su svi odrasli muškarci, stavljeni pod strogu kontrolu i internirani u koncentracioni logor Gonars. U nekim krajevima Ljubljanske provincije talijanske vlasti su deportirale čitavo stanovništvo, kako bi izvukli zemlju pood nogama partizana i na taj način su još više pojačali mržnju civilnog stnovništva, koje je nsve više podržavalo svoje sinove i braću u borbi protiv okupatora.
Nakon 8 septembra 1943, potpisivanjem primirja, Ljubljanu su okupirali njemačke oružane snage, koje su zadržale izolaciju grada i još su povećale nasilje prema stanovništvu, koje je već bilo jako iscrpljeno, kako to svjedoči broj 10 Quarderni della Resistenza (Sveske Pokreta otpora) Anpijevog regionalnog komiteta za Furlaniju i Julijsku krajinu.
Za vrijemne 29 mjeseci talijanske fašističke okupacije Ljubljanske provincije streljano je , kao taoci ili u operacijama čišćenja terena, više od 5.000 civila, a tome treba pribrojati još 200 žrtava svakodnevnog nasilja te 900 partizana, koji su streljani po zarobljavanju, sve zajedno više od 7.000 ljudi – među kojima je bilo najviše starih ljudi, žena i djece – što su pomrli u koncentracionim logorima na Rabu i u Gonarsu.
Krajnja bilanca je dramatična: oko 13.000 ubijenih na broj od 340.000 stanovnikia, koji su boravili na tom području u času okupacije.
Građani Ljubljane, oslobođeni 8 maja 1945 proslavili su pobjedu izlaskom iz žice, koja ih je držala u kavezu četiri godine. Malo nakon toga je bodljikava žica uklonjena, srušene su utvrde, a grad je narasto i prerastao granice, koje je imao za vrijeme okupacije