Dokumentarno-igrani film Reprint Čede Kapora, autora Almira Berkovca, objavljen prije deset godina prati nevjerovatnu životnu priču Čede Kapora, učesnika Španskog građanskog rata koji je detalje iz svog života povjerio novinarima prije smrti 2004. godine.
Jedan zanimljiv detalj iz ovog filma vraća nas u pomalo nepoznat dio istorije KPJ prije nego što je Josip Broz Tito preuzeo vođenje ove partije. Te 1937. godine u Staljinovim čistkama ubijen je njegov prethodnik Milan Gorkić a okolnosti pod kojima je Broz preuzeo partiju još uvijek su predmet kontroverzi.
Tito se prema zvaničnoj biografiji nije borio u Španiji a Čedo Kapor na putu do španskog fronta zastao je u Parizu gdje je bilo sjedište KPJ. Tamo mu je rečeno da se mora sastati sa jednim važnim članom partije koji će ga ubjeđivati da ne ide u Španiju gdje je na strani Republike ratovalo oko 1700 jugoslovenskih komunista.
-Vidio sam jednog vrlo elegantnog gospodina, razgovarali smo. Interesovao se o tome o toj tehnici i šta ja znam, i onda je on meni kazao ti ne treba da ideš u Španiju, ti treba da ideš u Australiju. Tamo dolaze naši iseljenici, treba ih sindikalno organizovati, pokrenuti neki bilten i tome slično. Rekli su mi da je to važan partijski funkcioner i što ga bude interesovalo da mu saopštimo i da ga poslušamo. Ovo prvo sam ispunio ovo drugo nisam, kazao je Kapor u filmu.
Da je tada znao ime čovjeka s kojim je razugovarao vjerovatno bi ga poslušao a njegov identitet saznaće nekoliko godina kasnije. Nakon poraza u Španskom građanskom ratu i boravka u francuskim logorima, Čedo Kapor stiže u Jugoslaviju i priključuje se partizanima.
Dok je njegova jedinica boravila u Foči upoznaje vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita i saznaje da je to čovjek koga je već jednom sreo u Parizu. Tito se zvanično nije borio u Španiji a prethodnih godina u medijima je objavljena fotografija borca koji se kupa u logoru španskih boraca u Francuskoj koji podsjeća na Broza. U Španiji je te 1937., godine ubijen i Blagoje Parović Titov poslednji konkurent za vođu Komunističke partije Jugoslavije.
Dvije priče
Ovaj film prati dvije priče koje se prepliću.
Prva slijedi uzbudljivi životni put Čede Kapora, koji je iz rodnog Trebinja otišao u Beograd i zaposlio se kao grafičar.
Pristupio je Komunističkoj partiji Jugoslavije i, prema njenom nalogu, organizirao ilegalnu pečatoreznicu za pravljenje lažnih pasoša za odlazak boraca u Španiju.
I sam je 1937. godine, preko Zagreba i Pariza, otišao na špansko ratište, gdje se borio protiv fašista.
Iz Španije se vratio u Jugoslaviju, gdje je dočekao Drugi svjetski rat kao pripadnik partizanskog pokreta.
Posljednji rat proveo je u Sarajevu, a na pitanja zašto je pristao na život u opkoljenom gradu, iako ga je mogao napustiti, odgovarao je: “Nisam htio bježati sa fronta!”
Potraga za knjigom
Druga priča prati sudbinu knjige Španska revolucija u slici, 19. juli 1936.
Kapor ju je vidio 1938. godine u Barceloni i poželio je kupiti, ali nije imao konzervu mesa – što je bila cijena knjige.
Sutradan je saznao da je prodat i posljednji primjerak.
Nije odustao, pokušao je nabaviti svoj primjerak i, preko Barcelone, kroz logore St. Cypriene i Meksiko, knjiga je konačno stigla u njegove ruke.
Dvije godine pred smrt, 2002, uredio je i odštampao reprint izdanje knjige u 2.000 kopija na još dva dodatna jezika.
Preminuo je 20. marta 2004. godine, kao posljednji dobrovoljac iz Bosne i Hercegovine koji se borio na strani Španske Republike.
Ekipu filma, pored scenariste i režisera Almira Berkovca (Team Media), čine producent za Al Jazeeru Balkans Sead Kreševljaković, novinar istraživač Dragan Stanimirović, saradnica na scenariju Snježana Mulić-Softić, direktor fotografije Midhat Mujkić, naratori Midhat Paravlić i Stefan Pejović, dok je muziku za film komponirao Duško Šegvić.
Glavne uloge u igranom dijelu filma igraju Ermin Sijamija i Branko Đokić.
Film možete pogledati na ovom linku