Kandidatkinja Komunističke partije pobijedila u prvom krugu predsjedničkih izbora u Čileu. U drugi ide na ekstremnog desničara koga zovu “čilenaski Trump”

U prvom krugu jučerašnjih predsjedničkih izbora pobijedila je kandidatkinjaKomunističke partije Jeannette Jara, istaknuta figura vladajuće koalciije koja je bministrica u vladi aktuelnog predsjednika Gabriela Borica.

U drugom krugu boriće se protiv krajnjeg desničara José Antonia Kast kojeg zbog retorike mediji nazivaju čileanskim Trumpom.

Iako zapadni mediji već danima spekulišu o „neizbježnoj pobjedi“ Kasta u drugom krugu jer u Čileu godinama kao i u većini zapadnih zemalja na izborima uvijek pobjeđuje opozicija (za razliku od istočnih diktatura u kojima se vlast nikad nije promijenila na izborima).

Ipak rezultati prvog kruga daju nadu komunističkoj kandidatkinji s obzirom da je postigla bolji rezultat nego što je Gabriel Boric imao protiv Kasta u prvom krugu 2021. godine — što sugerira da progresivne snage imaju itekako realnu šansu .

Prema podacima AP-a, Jara je osvojila 27% glasova, zadržavši prvu poziciju uprkos snažnoj kampanji straha koju je vodila desnica, dok je Kast dobio 24%.

• NOVA LICA KOMUNIZMA – Studentski pokret doveo ih je na političku scenu, one su danas na najvažnijim funkcijama u zemlji

Kast, ultrakonzervativni odvjetnik poznat po protivljenju pravu na abortus i istopolnim brakovima, te po svojoj otvorenoj simpatiji prema bivšem predsjedniku SAD-a Donaldu Trumpu, u drugi krug ulazi s jakom podrškom desnog bloka.

Kampanja

Desnica je gradila kampanju na narativu o kriminalu, imigraciji i „krizi poretka“, čak i u jednoj od najstabilnijih i najprosperitetnijih zemalja Latinske Amerike.

Predsjednik Partido Republicano, Kast je u politički mejnstrim uspio progurati nostalgiju za mračnim periodom diktature generala Augustoa Pinocheta (1973–1990), te rigidni katolicizam i ideje zasnovane na isključivosti. U središtu njegove kampanje su militarizacija bezbjednosti, masovne deportacije i podizanje zida na granici.

Iako Kast u drugi krug ulazi kao formalni favorit, važno je naglasiti da ne može računati na apsolutnu lojalnost birača koji su zaokružili ostale kandidate iako mu ankete daju 6-10 procenata prednosti.

Rezultati izbora potvrđuju širi trend pomijeranja političkog klatna udesno širom Latinske Amerike — nakon što su skoro sve zemlje izabrale ljevičarske vlade.

Komunistička partija

Nasuprot njemu, Jeannette Jara, bivša ministrica rada u vladi lijevog centra predsjednika Gabriela Borica, vodi kampanju fokusiranu na proširenje socijalne pravde, jačanje javnih sistema i borbu protiv finansijskog kriminala.

U junu je Jara pobijedio na ljevičarskim predizborima, što je mnoge iznenadilo, upravo zato što je bio komunista. Ipak biti komunista u Čileu nije isto kao i na drugim mjestima. Ovdje, komunizam je imao međunarodno priznate sljedbenike poput Pabla Nerude, Camile Vallejo, Víctora Jare i Violete Parra.

Ova stranka koja nikada nije težila svrgavanju demokratije, niti podržavala pobunjeničke pokrete, niti je bila u potpunosti podređena Sovjetskom Savezu. Komunizam čileanskog tipa: institucionalan, uređen i otvoren za dijalog.

Kao i sve komunističke partije u Južnom konusu, historija Čileanske komunističke partije počinje 1920-ih, kada su se radnički pokreti pojavili usred industrijalizacije. Tokom 1960-ih, Komunistička partija je bila ključni dio koalicije Narodnog jedinstva koja je došla na vlast 1970. godine pod vodstvom Salvadora Allendea.

Ali onda, nakon puča koji je predvodio Augusto Pinochet 1973. godine, uloge su obrnute: “Socijalistička partija je obnovljena, približila se svojim evropskim kolegama i sklopila mir s buržoaskom ekonomijom, dok se Komunistička partija, koja je pretrpjela najveću represiju, radikalizirala, a u demokratskoj tranziciji nije vjerovala u plebiscit (kojim je okončana diktatura) i ostala je na marginama procesa.”

Interesantno je da je popularna ljevičarska zastupnica u kongresu SAD-a Alexandria Ocasio-Cortez tokom posjete Čileu i sastanka sa Camilom Vallejo zatražila da se rasvijetliti umiješanost Washingtona u državni udar u Čileu 1973. godine i dovođenje diktatora Augusta Pinočea na vlast.

Upravo čileanski komunisti računaju da bi mogli profitirati na krilima rastuće popularnosti ljevice posebno u samom SAD-u. Zbog toga bi pobjeda njihove kandidatkinje u drugom krugu dala vjetar u leđa ovim procesima.