Javnost u Srbiji danima je zaokupljena prizorima iz Ćacilenda gdje Vučićeve pristalice majci koja štrajkuje glađu jer nije riješeno ubistvo njenog sina, uporno puštaju pjesmu “Pošla majka sina da potraži.”
Nakon što su brojne javne ličnosti osudile ovo pjevanje kao neprimjernu provokaciju, danas se ponovo pojavio novi snimak gdje se ista pjesma “Morem plovi jedna mala barka” ori iz Pionirskog parka.
Slučaj je probudio i interesovanje javnosti za to kako je nastala ova pjesma koja je jedna od najučestalijih pretraga na Google poslednjih dana, a drastičan rast broja pretraga naziva ove numere zabilježen je i na našem portalu zbog ranijeg teksta o sudbini zlata iz državne kase Kraljevine Jugoslavije.
Naime, radi se o četničkoj pjesmi koja veliča pokret Draže Mihajilovića a ponovo je snimljena 90-ih godina od strane Baje Malog Knindže i neizostavan je dio muzičkog repertoara na svadbama i drugim narodnim veseljima u srpskom narodu.
Ipak i prosječnim poznavaocima istorije jasno je da se ono o čemu se pjeva u ovoj pjesmi nije dogodilo. Prvo majka nije tražila Kralja Petra, cijeli rat je provela s njim u Londonu. Drugo četnici ga nisu čuvali u ratnim okolnostim dok se Kraljica Marija probijala kroz minska polja da ga nađe. Nastali su mjesec dana nakon što je Kralj zajedno s majkom pobjegao iz zemlje sa većom količinom zlata iz državne kase.
Kako je bjekstvo Kralja u narodu jako loše prihvaćeno što su komunisti tokom rata a i godinama poslije koristili u svojoj propagandi, ovom pjesmom pokušao se potpuno prekrojiti ovaj dio istorije.
Šta se dogodilo?
Nakon samo 11 dana rata protiv Hitlerovog Trećeg rajha i njegovih saveznika Kraljevina Jugoslavija je kapitulirala 18. aprila 1941. godine a Kralj Petar II Karađorđević i vlada generala Dušana Simovića odlaze iz zemlje. Prilikom tog bjekstva iz državnog trezora odnesene su velike količine zlata a ta priča predmet je polemike raznih istoričara dugi niz godina.
Nijemci su 13. aprila probili posljednju liniju odbrane kod Konjarnika i umarširali u Beograd gdje su ispred Narodne Skupštine organizirali paradni defile. Posljednje savjetovanje Jugoslavenska vlada imala je na Palama. Sjednica vlade je održana 13. aprila 1941. a Dušan Simović je podnio izvještaj o vojnoj situaciji koju je predstavljao kao vrlo tešku, ali ne i bezizlaznu.
Govorilo se o produžetku borbe na novom frontu Sava-Drina. Ipak, na kraju je odlučeno da se vlada, radi veće sigurnosti, premjesti odmah u Nikšić gdje je bez Simovića stigla sutradan i prva stvar koja se čula bila je ta da je Kralj Petar već odletio za Grčku. Prilikom utovara transportnih aviona zlatom učestvovalo je i više stotina vojnika na improviziranom aerodromu na Nikšićkom polju.
Međutim, prilikom evakuacije poginula su dva vrlo poznata imena. Navodno je prilikom transporta dijela zlata bojnim brodom u Egejskom moru, došlo do prevrtanja broda a u nesreći su poginuli ministar Simovićeve vlade Marko Daković i istoričar Vladimir Ćorović.
Kralj Petar Karađorđević je s vladom 14. i 15. aprila već odletio iz zemlje. Na aerodromu Agrenion u Ateni dočekali su ga general Dil i general Wilson, a zatim su se preko Jerusalema i kraćeg zadržavanja u Kairu obreli u Londonu.
Šta se desilo sa zlatom
Državna kasa Kraljevine Jugoslavije počela se prazniti još puno prije Hitlerove invazije. Prvo je dio zlatnih rezervi prebačen u Englesku, u maju 1939. godine a tansport je izvršen razaračem „Beograd”.
Nakon početka Drugog svjetskog rata, kada se očekivao napad na Englesku, odlučeno je da se zlato hitno prebacuje u SAD i značajne količine po različitim procjenama prebačene su u inostranstvo i prije same invazije. Neke procjene govore da je neposredno pred bombardovanje Beograda, Narodna banka Kraljevine Jugoslavije je kod Federalnih rezervi u SAD imala preko 41.000 kilograma zlata.
Nakon bjekstva Kralja Petra i Vlade sa Pala u Nikšić zlato iz užičkog trezora (prema većini izvora 204 sanduka) prebačeno je i sklonjeno u pećinu Trebjesu. Ni tu nije dugo ostalo, već je sutradan prebačeno na aerodrom Krapino polje zbog transporta u inostranstvo. Po različitim procjenama dio sanduka sa zlatom ostao je na nikšićkom aerodromu.
U avione je navodno zbog male nosivosti i prevelikog broja „pobegulja”,ukrcano manje sanduka sa zlatoma dio sanduka sa zlatom ostao je na Nikšićkom aerodromu.
Po brojnim izvorima navode se različite količine zlata koje su ukrcane u taj avion, dio je ponijela i vlada a dio se našao i u avionu generala Bore Mirkovića a dio pomorslkim putem.
Život u egzilu
Zlato koje su doneli u Englesku morali su da deponuju u Engleskoj banci. Od toga su isplaćivane plate ministrima i službenicima u njihovim vladama u Londonu, kao i mesečne prinadležnosti kraljici Mariji, kralju Petru Drugom i njegovoj braći kraljevićima Tomislavu i Andreju do 1952. godine.
To nije bilo sve. Vlada u izbjeglištvu – generala Simovića, Slobodana Jovanovića (dve), Miloša Trifunovića, Božidara Purića i Ivana Šubašića – imale su na raspolaganju depozit Narodne banke Kraljevine Jugoslavije u banci Federalnih rezervi u Njujorku a oni su, u emigraciji, potrošili skoro 20 miliona dolara po tekstu koji je ranije objavila Poltika. Treba napomenuti da ove procjene variraju po različitim izvorima.
Kralj Petar II i dio njegovih ludi u emigraciji živjeli su od tog novca kao a kada su finansijska sredstva bila iscrpljena, kralj je počeo da prodaje porodične dragocenosti. Od zlata koje je ostalo u Nikšiću, dio je ukraden u haosu oko bekstva vlade dio su opljačkali Italijani a jedan dio su Njemci zaplijenili u manastiru Ostrog .
Pjesma
Sama pjesma Morem plovi jedna mala barka ove događaje prikazuje potpuno drugačije. Tekst pjesme glasi ovako:
Morem plovi, jedna mala barka
a u barci kralja Petra majkaMorem plovi, ne boji se mina
pošla majka da potraži sinaPosla majka, sina da potrazi
pa se javi Đeneralu DražiČiča Dražo, đe je moje dete
čuvaju ga Srpske bajonete
Tako je ispalo da su četnici Draže Mihajlovića čuvali Kralja Petra dok ga je njegova majka sa kojom je otišao u London sa zlatom iz državne kase i tamo proveo cijeli rat, “tražila ne bojeći se mina”.
Draža Mihajilović četnike je ustrojio na Ravnoj gori po vlastitoj tvrdnji 11. maja 1941. dok je Kralj Petar mjesec dana ranije već pobjegao u London.
Dakle majka nije tražila Kralja Petra jer je nesporno da je sredinom aprila zajedno s njim i neutvrđenom količinom zlata napustila zemlju i cijeli rat provela u Londonu u Hotelu Kleridžis u kojem je rođen i prestolonaslednik Aleksandar.
Kralj Petar II umro je u Denveru (SAD) 3. 11. 1970. a pokopan je u manastiru Srpske pravoslavne crkve Sveti Sava u Libertyville, Illinois. Na zahtjev svoje porodice i Vlade Srbije, njegovi posmrtni ostatci preneti su i sahranjeni u Srbiji.