U Parku heroja na Vukosavcima u opštini Lopare danas su delegacije udruženja antifašista obilježile stradanja cijelog štaba Majevičkog partizanskog odreda u prvom velikom obračunu četnika i partizana.
Cilj komemorativnog skupa je podsjećanje na značajan događaj iz razvoja narodnooslobodilačkog pokreta na Majevici i na području tuzlanske oblasti.
Naime, 20. februara 1942. godine u prvom velikom obračunu četnika i partizana na ovom području pali su u borbi za slobodu i bratstvo jugoslavenskih naroda prvoborci i rukovodioci Prvog majevičkog NOP odreda:
Ivan Marković Irac, komandant Štaba, Fadil Jahić Španac, komesar, Pero Ćuskić, Slavko Mićić, dr. Mustafa Mujbegović, Kosta Popov, Albin Herljević, Sejfo Karamehmedović, Slobodan Jovanović, Anton Macan, dr. Rosa Hadživuković, Tomislav Herljević, Strajko Mitrović, Pero Mitrović, Pero Stjepanović, Šaban Zahirović, Pero Mitrović, Vojin Perić.
Priča o herojima
Ivan Marković Irac je bio poznati jugoslovenski komunista а u međuratnom razdoblju igrač Slobode iz Tuzle. Nakon hapšenja 1932. godine zbog komunističkog delovanja, osuđen je na osam godina zatvora, gde je nastavio svoje političko obrazovanje.
Po izlasku iz zatvora, aktivno je učestvovao u Narodnooslobodilačkoj borbi, postavši komandant Majevičkog partizanskog odreda a poginuo je 20. februara 1942. godine u Vukosavcima tokom iznenadnog napada četnika.
Fadil Jahić (1910–1942) poznat i kao Španac bio je osnivač prvog majevičkog partizanskog odreda. Posle Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, aktivno je učestvovao u pripremama ustanka u Bijeljini i okolini.
Fadil je rukovodio prvim partizanskim akcijama u Bijeljini a poznati je učesnik Španskog građanskog rata. On je marta 1937. godine otišao u Španiju, gde se borio u mitraljeskom odeljenju bataljona „Đuro Đaković“.
U ratu je stekao čin kapetana, a zajedno sa ostalim borcima Internacionalnih brigada našao se u koncentracionom logoru „Verne“ u Francuskoj. Zajedno sa Pekom Dapčevićem, narodnim herojem, organizovao je beg iz logora i u proleće 1941. godine ilegalno se vratio u Jugoslaviju. Po povratku u rodni kraj, postao je sekretar Okružnog komiteta KPJ za Bijeljinu gdje je podigao ustanak.
U njegovoj rodnoj Bijeljini nedavno je postavljena bista Draže Mihailovića u sklopu sveobuhvatnih napora vlasti da prekroji istoriji i sistem vrijednosti.
Među ubijenima bio i doktor Mustafa Mujbegović
Kroz ovaj odred prošlo je mnogo velikana a njim je jedno vrijeme komandovao i čuveni Vladimir Perić Valter .Borac ovog odreda bio je i slavni pisac Meša Selimović.
Kobnog dana ubijen je i Dr Mustafa Mujbegović, čuveni ljekar i učesnik Narodnooslobodilačke borbe.Mustafa je kao ugledni intelektualac aktivno radio na jačanju uticaja KPJ u njegovoj sredini. Kao lekar posebno je bio angažovan u radu organizacije Crvene pomoći (kasnije Narodna pomoć), koja je sakupljala pomoć za uhapšene komuniste, njihove porodice, a kasnije i za španske dobrovoljce, koji su se nalazili po francuskim logorima.
Kao lekar, veliku je pažnju posvećivao razvoju zdravstva i širenju zdravstvene kulture među stanovništvom. Bio je veliki humanista. Lečio je decu, omladinu i starije, posećivao je žene i organizovao savetovalište za mlade majke, pružao je pomoć siromašnim i socijalno ugroženim ljudima, radio na osnivanju đačkih kuhinja.
Kao Musliman uspeo je da ostvari uticaj Komunističke partije na Muslimansko zanatlijsko društvo „Senat”. Kada je 1940. u Tuzli osnovano Društvo prijatelja Sovjetskog Saveza bio je u njegovom Inicijativnom odboru.
Pero Ćuskić i Albin Herljević
U proleće 1940. organizovao je u Tuzli, na inicijativu KPJ kurs prve pomoći koji je pohađalo oko pedeset žena i devojaka
Među poginulim borcima kobnog dana bio je i Pero Ćuskić učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Bio je Jedan je od organizatora ustanka u Brčanskom srezu i na Majevici. Radio je na formiranju prvih Narodnooslobodilačkih odbora u posavskim selima.
On je ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 20. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.
U Vukosavcima je živott izgubio i narodni heroj Albin Herljević. On je Posle Aprilskog rata, okupacije Kraljevine Jugoslavije i stvaranja ustaške Nezavisne Države Hrvatske (NDH), bio je jedan od najaktivnijih organizatora ustanka u Tuzli i okolini.
Pošto se javno bunio protiv ustaških zločina nad Srbima i otpuštanja radnika srpske nacionalnosti sa posla iz Solane, navukao je na sebe gnev ustaške policije i morao se povući u ilegalnost. Prilikom odlaska na jedan partijski sastanak, bio je uhapšen na tuzlanskoj železničkoj stanici.
Likvidirali ih četnici
Prilikom napada četnika Stevana Damjanovića Leke (sa kojima je postojao dogovor o nenapadanju), na Štab Majevičkog partizanskog odreda, 20. februara 1942. godine u selu Vukosavcima, kod Lopara, nalazio se u izviđanju.
Videvši da su četnici opkolili kuću u kojoj se nalazio Štab Odreda, stupio je u borbu s njima i poginuo. Prilikom ovog četničkog napada, poginulo je 30 članova Štaba i boraca Majevičkog odreda.
Doktora Rosa Hadživuković
Dom zdravlja Lopare danas nosi ime doktora Rose Hadživuković koja je ubijena zajedno sa članovima štaba u ovoj borbi.
Ona je u partizane stigla prvih dana oktobra 1941. godine u Vukosavce u Majevički partizanski odred kao mlada doktorka, koja kasnije pomogla u improvizovanju ratne bolnice. U njoj je liječila ranjene i bolesne držala predavanja i borcima a i seljacima, govoreći im o ličnoj higijeni, što je važno za teško ratno vrijeme, jer na Majevici je bilo sela u koja od rata ljekar nije zalazio.
Ona je ubijena u Vukosavcima tokom sukoba četnika i partizana. Našli su je mrtvu seljani i sahranjena je na mjestu pogibije pored same pješačke staze.
Istog dana, 20. februara 1942. godine, jedna druga četnička grupa, je takođe inenada napala jednu četu Majevičkog partizanskog odreda na planini Majevici. Tom prilikom je ubijeno sedam boraca, a teško ranjen politički komesar čete Strahinja Mitrović, narodni heroj, koji je ubrzo preminuo od zadobijenih rana.
Toga dana izvršeni su napadi i počinjeni zločini na isturenim jedinicama i komandama majevičkog partizanskog odreda na područjima Majevice, ali i opšti napadi na partizanske štabove i jedinice područja Romanije, Birča, Ozrena, Bosanske krajine, Dalmacije, Crne Gore, Srbije i drugim područjima razbuktalog narodnooslobodilačkog ustanka i dinamičnog narastanja partizanskih snaga.