foto: ilu Facebook Aleksandar Vučić
Od Poljske na sjeveru do Srbije na jugu, Istočna Evropa je postala plodno tlo za nove oblike cenzure koji uglavnom ne uključuju brutalnu silu, već mekša, ali efikasna sredstva oblikovanja javnog mnjenja u korist vladajućih struktura, piše u ponedjeljak New York Times.
Kako navodi američki list, uz nove, manje represivne taktike, zemlje poput Srbije, Poljske i Mađarske koriste izrazito efikasna sredstva za manipulaciju javnog mnjenja i za sužavanje pristupa kritičkim glasovima.
Za svoju tezu list navodi i primjere: Kada je pandemija korona virusa stigla u Istočnu Evropu u proljeće 2020. godine, srbijanska novinarka Ana Lalić ukazala je na veliku nestašicu maski i druge zaštitne opreme. Ubrzo je uhapšena, bačena u ćeliju bez prozora i optužena za širenje panike.
Ubrzo je oslobodjena, dobila je i javno izvinjenje od vlade, što se “činilo kao mala pobjeda protiv represije starog stila”, od autoritarnog predsjednika Srbije Aleksandra Vučića.
Međutim, Ana Lalić je potom sedmicama bila tretirana kao izdajnik od većine informativnih medija u Srbiji, koji su sve više pod kontrolom Vučića i njegovih saveznika, dok Srbija usvaja taktiku korištenu u Mađarskoj i drugim državama koje odlikuje nazadovanje demokratije, širom nekadašnjeg komunističkog bloka.
‘Srbija ne ubija novinare, ali…’
Srbija “više ne zatvara i ne ubija kritički nastrojene novinare, kao što se dešavalo pod vladavinom Slobodana Miloševića 1990-ih”. Vlast “sada nastoji da uništi njihov kredibilitet i da osigura da mali broj ljudi vidi njihove priče”, piše New York Times a prenosi agencija Beta.
U tekstu se navodi da je ućutkivanje kritičkih glasova umnogome pomoglo Vučiću, ali i najpoznatijem sportisti u zemlji, teniskoj zvijezdi Novaku Djokoviću, čiji su problemi sa vizom u Australiji “prikazani kao nepodnošljiva uvreda za srpsku naciju”.
Nedavno istraživanje nezavisne posmatračke grupe BIRODI o informativnom programu na srpskoj televiziji pokazalo je da je Vučiću u tromjesečnom periodu od septembra dato više od 44 sati prostora, od čega je 87 odsto bilo pozitivno, dok je vodeća opoziciona stranka imala tri sata, od kojih je 83 odsto bilo negativno, navodi američki list.
Isti list dodaje da su osobe lojalne vlasti na čelu pet vodećih televizijskih kanala u Srbiji, uključujući javni servis RTS.
New York Times navodi da se prostor za kritičke medije smanjuje širom regije. List se poziva na izvještaj švedskog Instituta V-Dem koji je Srbiju, Poljsku i Mađarsku svrstao među “prvih deset zemalja koje se autokratizuju”, a za svoju tvrdnju navodi “napade na pravosuđe i ograničenja za medije i civilno društvo”. Freedom House također sada klasifikuje Srbiju kao delimično slobodnu zemlju.
Snage sigurnosti, koje su za vreme komunizma bile glavno sredstvo za gušenje kritičkih glasova, u toj ulozi su zamijenile kompanije koje su ili pod kontrolom države ili su od nje zavisne. One vrše pritisak na medije kojem je često teško odupreti se, piše američki list.
Izvor : Agencije