Studentski protesti 2011. godine u Čileu doveli su na političku scenu cijelu jednu novu generaciju liderki koje će godinama kasnije preuzeti odgovornost za upravljanje zemljom.
Ta generacija izrasla je iz Komunističke partije Čilea nakon što je njihova aktivistkinja Camila Vallejo povela studentske proteste tražeći korjenite društvene promjene. One će pobjedom predsednika Gabrijela Borića na izborima 2022. godine, dobiti ključnu ulogu u političkom životu zemlje.
One predstavljaju novo lice Komunističke partije Čilea, obavljaju neke od najznačajnijih funkcija, mnoge od njih su aktivistkinje, političarke i liderke, koje su prepoznatljive figure na čileanskoj političkoj sceni.
Odigrale su ključnu ulogu u izgradnji platforme koja je omogućila pobjedu ljevičarske koaliciju. Njihova borba za prava žena, radničke klase i društvenu jednakost ne samo da osnažuje levičarsku politiku u Čileu, već takođe ukazuje na značajnu promenu u dinamici političkog liderstva.
Na poslednjim izborima čilenaski komunisti su ostvarili historijski uspjeh i sa preko 460 hiljada glasova bili najjača stranka unutar pobjedničke koalicije Apruebo Dignidad predsjednika Gabriela Borića.
Za razliku ostarjelog rukovodstva partije koje nema veliku podršku glasača, udarnu snagu ove stranke zapravo čini šest žena koje su dolaskom ove stranke na vlast zauzele i neka važna mjesta u novoj administraciji.
Camila Vallejo – najpopularnija ministrica u vladi Gabriela Borica
Bivša studentska liderka i generalna sekretarka čileanske vlade ističe se u administraciji novog predsjednika Gabriela Borića, koja po ocjeni tamošnjih medija gomila neforsirane greške i pokazuje znakove slabosti.
Camila Vallejo (34 godine) je ministarka, glasnogovornica vlade i najbolje je ocijenjena u kabinetu ljevičarskog konglomerata .
Politički je iskovana u Komunističkoj omladini i pod kišobranom studentske revolucije koja je počela 2011. i 2012. godine. Bila je studentska liderka i njena popularnost pomogla joj je da osvoji dva uzastopna mandata u skupštini. Imala je preko 60 hiljada ličnih glasova i pomagala svojoj stranci da osvoji dodatne mandate.
Na poslednjim izborima borbu je usmjerila na vođenje predsjedničke kampanje Gabriela Borića koja je po mnogim ocjenama odrađena odlično. U novoj vladi ističe se vještinom komunikacije koja joj svakodnevno donosi rast popularnosti.
“Ona posjeduje komunikacijsku vještinu temeljenu na adekvatnoj kontroli situacije iz koje šalje poruke, kao i pripremljenost u rukovanju i proizvodnji informacija, što je čini da ne griješi, ocjenjuje Claudorui El Górógazgui političko komuniciranje s Katoličkog univerziteta iz Valparaisa.
Tajna popularnosti
Video snimljen prije par godina na kojem razbija mitove o Karlu Marksu jedan je od najpopularnijih na Facebook stranici partije koja ima manje pratilaca nego ona sama.
Ona u videu objašnjavaju neke od stereotipa koji se obično pripisuju njemačkom filozofu a koji važi za jednog od očeva komunizma.
“U komunizmu neće biti dozvoljeno imati kuću, auto ili bilo kakvu privatnu imovinu”, pokazuje početak videa, “To je laž. Marx je predložio ukidanje privatne svojine, ali nad sredstvima za proizvodnju , tako da niko ne može prisvojiti tuđi rad”, kaže se u videu.
Ove poruke dopirale su do mlađih glasača i pomogle u razbijanu stereotipa i straha od glasanja za komuniste u zemlji koja važi za kolijevku neoliberalizma.
Vallejo je bliska saradnica američke ljevičarske kongresmenke Alexandrie Ocasio Cortez koja je posletila Čile 2023. godine i osudila američko miješanje u državni udar koji je za posljedicu imao uspostavu diktature Pinočea.
Bárbara Sepúlveda Hales
Bárbara Sepúlveda je čileanska pravnica , akademkinja, feministička aktivistkinja i političarka koja u zadnje vrijeme predstavlja najbrže rastuću snagu Komunističke partije Čilea. Bila je član Ustavne konvencije Čilea tijela zaduženog za pormjenu neoliberalnog ustava koju su građani izborili na masovnim protestima koji su ušli u istoriju.
Bila je kandidat Komunističke partije na izborima za konstitutivnu konvenciju 2021. godine a Izabrana je kao jedan od 155 članova Ustavne konvencije , dobivši preko 24 hiljade glasova.
Od 36 muških i ženskih kandidata koje je izveo na Ustavnu konvenciju, 20 su bili muškarci, a samo dva su izabrana. U slučaju žena, bilo je 16 kandidata i četiri su izabrane.
Barbaru instagramu je prati preko 65 hiljada korisnika a svojim upečatljivim TV nastupima brzo se profiliše kao jedno od najpopularnijih lica nove čileanske politike.
Sepúlveda je postala istaknuta figura u političkoj sceni Čilea kroz svoj rad u oblasti obrazovanja i zdravstva, kao i kroz učešće u organizaciji protesta i kampanja koje su se zalagala za promene u čileanskoj politici. Kao deo levičarske koalicije, ona se bori za jačanje socijalnih prava i ekonomske jednakosti.
Njeno političko delovanje često uključuje podršku sindikatima, feminističkim organizacijama i građanskim inicijativama koje žele stvoriti pravedniji društveni sistem. Sepúlveda je smatrana ključnim faktorom u usponu Komunističke partije u poslednjim godinama i podržava jaču ulogu žena u političkom životu.
Irací Hassler – Gradonačelnica Santijaga
Prije pobjede na opštim izborima, povratak ove stranke na velika vrata najavila je Irací Hassler koja je izabrana je za gradonačelnicu Santijaga glavnog grada Čilea.
U Komunističku partiju kao i većina novih kadrova ušla je tokom studentskih protesta 2011. koje je predvodila Camila Vallejo.
Njena pobjeda na lokalnim izborima najavila je veliki uspon čileanskih komunista. U intervjuu za BBC 2021. nakon svoje pobjede, Hassler je identificirala okončanje nesigurnosti hrane i diskriminacije migranata u Santiagu kao glavne prioritete svoje nove administracije.
Dan nakon pobjede nad Felipeom Alessandrijem bio je na ulici okružen s deset žena koje su joj davale podršku.
Karol Cariola – Predsjednica Predstavničkog doma čileanskog parlamenta
Karol Cariola je predsjednica čileanskog parlametna a svoju popularnost gradila je paralelno sa neformalnom liderkom ove grupe Camilom Vallejo.
Bila je njena desna ruka tokom studentskih protesta 2011. a nakon toga svojim političkim angažmanom gradila je veliku popularnost.
Njihovim angažmanom bio je oduševljen bivši kubanski lider Fidel Kastro i pozvao ih je da posjete Kubu.
Karol Cariola prvim izborima 2013. godine dobila je 35.000 glasova što je bilo više nego dovoljno za mandat. Na narednim izborima 2017. osvaja 50 hiljada glasova a na poslednjim prošle godine čak 78 hiljada.
Javiera Petersen – podsekretarka za privredu u vladi Gabriela Borica
Još jedno ime u poslednje vrijeme ističe se u redovima čileanskih komunista. Javiera Petersen komercijalni inženjer i jedan od autora ekonomskog programa Komunističke partije. Prije angažmana u vladi radila je kao eksterni konsultant u Svjetskoj banci.
U KP ulazi tokom studentskih protesta 2011. godine a 2017. godine osniva Opservatoriju za ekonomsku politiku (OPES) nevladinu organizaciju koja se bavila ekonomskim istraživanjima. Bila je u timu koji je pisao ekonomski program novog predsjednika Čilea a sa 31 godinu postala je najmlađa podsekretarka njegovog kabineta.
Javiera Reyes – gradonačelnica Lo Espejo
Ona je aktivistkinja Komunističke partije i gradonačelnica Lo Espejoa, grada sa oko 100 hiljada stanovnika. javiera Reyes u KP ulazi takođe tokom studentskih protesta 2011. i paralelno s Camilom Vallejo gradi svoju popularnost.
Na izborima 2021. pobjeđuje svoje protivkandidate i postaje gradonačelnica. Ipak, Javieru Reyes dočekala je vlast u lokalnoj zajednici na rubu bankrota.
Uprava ima godišnji budžet od 17 milijardi pezosa, ali opština mora da preuzme naslijeđeni dug od 4 milijarde.
Ipak novv predsjednik i nova administracija trebala bi da donesu i nova vremena za ovu lokalnu zajednicu.
Gradonačelnica Reyes svoju popularnost u velikoj mjeri crpi iz partije i podrške drugih žena koje su od Komunističke partije Čilea napravile pravu senzaciju popularnu i u ostatku Latinske Amerike.
Izbor žena kao što su Iraci Hassler, Javiere Reyes i Barbare Sepúlveda u Čileu označava prekretnicu, uapisao je portugalski Vermelho.
Rad žena u KP Čilea usmjeren je na jačanje obrazovanja o rodnim pitanjima za muškarce i žene, kao i na tekućoj modernizaciji Komisije za žene, rod i različitost koja savjetuje stranku i Centralni komitet. Iako zatvorena struktura KP ne dopušta postojanje feminističkog segmenta (ili bilo kojeg drugog tipa), sinhronizirani pokreti ovih žena koje su trijumfovale na prošlim izborima sugeriraju da postoji kohezija.
Gdje se onda spajaju feminističke žene KP? Prema njihovim vlastitim pričama, ne samo u partijskoj, već i u društvenoj mobilizaciji posljednjih godina, u feminističkim i sindikalnim organizacijama, ili na terenu koji su mnoge od njih obišle tijekom svojih kampanja.
I dok većina komunističkih partija u svijetu ostaje zarobljena u osamdesetim, novi pristup koji su uvele čileanske političarke svakako je važna lekcija za novu ljevicu.