Foto:Wikipedia
Istaknuti jugoslovenski revolucionar i političar Svetozar Vukmanović poznat pod nadimkom Tempo, jedan je od rijetkih predratnih članova KPJ koji je prežiovo Šestojanuarsku diktaturu, rat, Informbiro i na kraju Titove čistke istaknutih kadrova.
Imao je jednu od ključnih uloga u Drugom svjetskom ratu kada je poslat u Bosnu da organizuje ustanak protiv okupatora.
Nakon uspješno obavljenog zadatka odlazi u Makedoniju gdje je kao opunomoćeni delegat CK KPJ i Vrhovnog štaba, dobio je zadatak da u južnim delovima Jugoslavije organizuje ustanak.
Njegova sposobnost tu dolazi do izražaja kada uspješno koordiniše akcije makedonskih, albanski i grčkih komunista.
Posle oslobođenja Jugoslavije, Svetozar Vukomanović Tempo je bio načelnik Glavne političke uprave Jugoslovenske armije i pomoćnik ministra za narodnu odbranu, maršala Tita, od 1945. do 1948. godine. Jedan je od osnivača Jugoslovenskog sportskog društva „Partizan“, kome je dao naziv.
Vršio je zatim razne funkcije u vlasti ali je ostao upamćen kada je kao predsednik Saveza sindikata Jugoslavije, u intervjuu na televiziji kada se govorilo o lošem položaju radnika, iznerviran rekao „pa ako radnicima nije dobro neka štrajkuju!“ U socijalističkim državama štrajk je bio nezamisliv, jer to su bile „države radnog naroda“.
Tito mu to nije oprostio i uskoro se, 1970. godine, povukao iz političkog života i posvetio se pisanju knjiga. Pre nego što je to uradio imao je „razgovor“ sa Titom na Brionima, gde ga je u četiri oka kritikovao da je ispustio stvar iz ruku i tražio da nešto preduzme.
Tito je tada imao skoro 80 godina, bio je star i umoran i okružen ulizicama i lakejima. Ali, vlast nije hteo da preda mlađima.
Godine 1971. Tempo je napisao knjigu „Revolucija koja teče“ i to je bila prva memoarska knjiga veoma visokog rukovodioca sa raznim pikanterijama.
Živeo je povučeno sve do 1986. godine, kada je na predlog tadašnjeg vođe grupe „Bijelo dugme“, Gorana Bregovića, pristao da zajedno s njim otpeva staru revolucionarnu pesmu „Padaj silo i nepravdo“, kao preludijum za pesmu koja je istovremeno bila i naslov novog albuma „Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo“. Pored Tempa, u preludijumu je učestvovala i grupa štićenika doma za napuštenu decu „Ljubica Ivezić“ u Sarajevu.
Svetozar Vukmanović je imao čin general-pukovnika JNA u rezervi. Voleo je slikarstvo i imao veliku zbirku vrednih slika. Umro je 6. decembra 2000. godine u selu Reževićima, kod Petrovca u Crnoj Gori. Po sopstvenoj želji, sahranjen je u rodnom selu Podgoru u Crmnici, pored svog tragično ubijenog brata Luke i najbliže porodice.