Na današni dan 1941. u malom mjestu Rudo u Bosni i Hercegovini osnovana je Prva proleterska brigada.
Posle pada Užičke Republike, Josip Broz Tito je formirao Prvu proletersku brigadu baš u Rudom, ali je posle nekoliko dana brigada napustila taj kraj. Prema rečima istoričara, od početka Drugog svetskog rata, pa sve do oslobođenja, u mestu Rudo su boravili četnici.
U gradu koji je bio kolevka nekadašnje JNA, Ulicu Prve proleterske nakon rata nove vlasti preimenovale su u Ulicu đenerala Draže Mihailovića.
Nekadašnji borci Prve proleterske i dio meštana nezadovoljni su, jer je na kraju ulice partizansko groblje, sagrađeno 1961., kao spomen-park poginulim partizanima. Poslednje razmirice pokrenulo skidanje oznake Prve proleterske sa škole.
Istorijski apsurd, saglasni su i stanovnici mesta Rudo. Ipak podeljeni, kada je reč o imenima.
DA li zbog „prekrajanja“ istorije ili nečeg drugog, tek Rudom su kola krenula nizbrdo. Sa radom su prestali „Rudoplast“, „Auto-dijelovi“, „Polimka“, a ugasili se i „Poljoprivrednik“, Ugostiteljsko preduzeće „Lim“, a ugašeno je i oko 1.000 radnih mesta. Živi se od penzija i lokalnog budžeta od oko 3.000.000 maraka, kojima se godišnje doda i oko 1.500.000 maraka „globe“ od HE „Višegrad“.
Prva proleterska udarna brigada u 1.240 ratnih dana imala je 530 većih i manjih borbi, tj. gotovo svaki drugi dan je provela u borbi. Ostali dani su uglavnom provedeni u iscrpljujućim marševima.
Prva proleterska brigada NOVJ koje se u Rudom stide, na svom ratnom putu prešla više od 20.000 kilometara. U njenim borbama borilo se više od 22.000 ljudi iz cijele Jugoslavije. Imala je više od 7.500 poginulih, ranjenih i nestalih boraca, a izbacila je iz stroja više tisuća neprijateljskih vojnika. Dala je više od 3.000 rukovoditelja i 83 narodna heroja.
Odlikovana je Ordenom narodnog oslobođenja, Ordenom partizanske zvijezde, Ordenom bratstva i jedinstva i Ordenom zasluga za narod. Povodom petnaestogodišnjice bitke na Sutjesci, jula 1958. godine, odlikovana je i Ordenom narodnog heroja. Brigadom je zapovijedao legendarni partizanski komandant Koča Popović.
View Comments (1)