Od kraja prošle godine počeo je drastično da pada rejting ekstremne desnice koja je u jednom trenutku bila najbrže rastuća politička opcija u Evropi. Sjeverna liga u Italiji, AFD u Njemačkoj, FPO u Austriji, stranka Švedskih demokrata i mnoge druge desničarske partije od početka godine u svim anketama počele su naglo da gube popularnost. Očekivanja da će Marin Le Pen i Mateo Salvini koju su prije evropskih izbora formirali Suverenističku internacionalu, igrati ključnu ulogu u EU sada izgledaju poprilično nerealno.
Njemačka – „korona debakl“ AFD-a
Korona kriza i relativno dobar odgovor aktuelne vlast koja je znala šta radi, doveo je do rekordnog rasta popularnosti Demohrišćana Angele Merkel (CDU). Istovremeno istraživanja u poslednja tri mjeseca pokazuju i drastičan pad podrške AFD-u što se može objasniti činjenicom da je migrantska kriza ostala u drugom planu. Stranka nastala oko protivnika eura dugo vremena je profitirala od krize eurozone ali je počela gubiti popularnost kako je kriza jenjavala. Nagli skok i rast popularnosti dobila je za vrijeme migrantske krize koja je sada drugim krizama potpuno potisnuta u drugi plan.
Italija – Salvinijeva Liga gubi popularnost
Nakon izbacivanja iz vlasti podrška Sjevernoj ligi bivšeg vice-premijera Matea Salvinija spala je na 25 odsto što je za 12 procenata manje od rezultata koje je ova stranka ostvarila na izborima u Italiji 2018. godine.
Njegov pakt s lijevo populističkim pokretom Pet zvjezdica završio je fijaskom i za jednu i za drugu stranku koje istovremeno gube popularnost a najveći dobitnik su italijanski socijaldemokrati (DP). Ipak Liga je i dalje vodeća snaga u zemlji ali se glasačko tijelo ekstremne desnice polako usitnjava na nekoliko manjih stranaka koje jedna drugu optužuju za izdaju “izvornih ideja”.
Austrija – afera Ibica skupo koštala desničare
Afera Ibica označila je početak pada nekad moćne Slobodarske partije Austrije koja je u jednom trenutku bila druga snaga u zemlji . Na izborima 2017. godine osvojili su 20%, njihova podrška bila je na nivou podrške koju su imali FPO i SPO (oko 26%), ali nakon afere i ostavke Hansa Kristijana Štrahea uslijedio je debakl na izborima za Evropski parlament kada su osvojili 16%. I nakon toga rejting FPO nastavio je padati i sada je čak ispod rejtinga Zelenih čija popularnost je porasla ulaskom u novu vladu Austrije.
Skandinavija – ljevica opet u trendu
Uprkos pobjedi Socijaldemokrata na izborima u Švedskoj 2018. ultradesničarska stranka Švedskih demokrata ubrzo je u svim anketama postala vodeća snaga u zemlji. Ipak ovaj trend se naglo okrenuo početkom ove godine a pad popularnosti desničara ekvivalentan je brzom usponu stranke vladajuće ljevice premijera Stefana Löfvena.
Popularnost antimigrantske stranke Finns Party u Finskoj brzo se srozala nakon što je premijer Antti Rinne napravio vladu sa zelenima i krajnjom ljevicom. Iako su bili pojedinačno najpopularnija stranka u zemlji za vrlo kratko vrijeme izgubili su podršku i to nakon lošeg rezultata na evropskim izborima kada su osvojili samo 13%. U Danskoj su na vlasti Socijaldemokrati a popularnost antiislamske i euroskeptične Danske narodne partije koja je dugo bila druga snaga u zemlji, naglo je pala na svega 10%.
Marin Lepen se i dalje dobro drži – Orban se distancira
Od svih desno populističkih stranaka jedino se Nacionalni front Marin Le Pen I dalje dobro drži na sigurnih 23% ali s obzorom na gotovo nikakav koalicioni kapacitet pitanje je da li ova stranka može doći na vlast.
U ostatku Evrope rejting krajnje desnice takođe pada a nakon što su Španska vladajuća stranka Socijalista i ljevičarska Unidas Podemos (Ujedinjeni možemo) formirali vladu, desničarski Vox izgubio je dobar dio podrške.
Stranka slobode Gerta VIldersa u Holandiji potopljena je još na Evropskim izborima jer je dobila konkurenciju, a Zlatna zora u Grčkoj od parlamentarnih izbora više nije u parlamentu.
Mađarski premijer Viktor Orban koji je snažno uzdrman gubitkom svih većih gradova na lokalnim izborima 2019. godine nakon afere Ibica se djelimično distancirao od ove političke grupacije izjavom da je austrijski model propao. Njegov FIdesz nakon suspenzije iz saveza Evropskih narodnih partija EPP nikada nije postao dio unije ultra desnih partija Identity and Democracy gdje su već AFD, FPO, Nacionalni front i Sjeverna liga.
Od istoka do zapada gotovo istovremeno srozao se ugled ultradesničara koji su na krilima antimigrantske histerije postali najjača opozicija a u nekim zemljama čak i dio vlasti. Migrantska kriza, Brexit i druge teme na kojima je ova politička grupacija egzistirala padaju u drugi plan iako pravi razlaz EU s Velikom Britanijom tek treba da uslijedi. Osim Brexita vjetar u leđa ovoj grupaciji 2016. godine dala je pobjeda Donalda Trampa na predsjednićkim izborima u SAD-u ali šanse da će se tako nešto ponoviti i 2020. nisu baš izvjesni.
View Comments (2)