Glasači u Češkoj spremaju da glasaju ovog vikenda, mnogi se plaše da bi zemlja mogla da skrene s proevropskog puta, čime bi Ukrajina mogla da ostane bez jednog od najvernijih pristalica dok se njena borba protiv invazije ruskih snaga približava četvrtoj godini.
Većina anketa pokazuje da će milijarder Andrej Babiš i njegova populistička stranka ANO pobediti na parlamentarnim izborima 3. i 4. oktobra s osvojenih oko 30 odsto glasova. To bi bilo 3% više nego na prošlim izborima a formiranje vlade zavisiće od uspjeha koalicionih partija.
To znači da bi Babiš morao da formira koalicionu vladu s marginalnim strankama, što bi zemlju približilo Mađarskoj Viktora Orbana i Slovačkoj Roberta Fica u pogledu njenog stava o Ukrajinu: obustavljanje pomoći Kijevu i smanjenje entuzijazma oko češkog članstva u zapadnim institucijama.
Baš kao što se dogodilo u Moldaviji – gde je pred izbore prošlog vikenda zabeležena masovna ruska kampanja dezinformisanja koja je pokušala da odvrati glasače od proevropskih stranaka – Kremlj je pokušao da iskoristi pad podrške pomaganju Ukrajini koja je doprinela Babišovom povratku na istaknuto mesto u politici.
Češka istraživačka grupa otkrila je skoro 300 anonimnih TikTok naloga usmerenih na jačanje proruskih narativa i podršku radikalnim strankama u poslednjim nedeljama predizborne kampanje.
Centar za istraživanje onlajn rizika saopštio je 28. septembra da češki TikTok nalozi s milionima pratilaca “sistematski šire prorusku propagandu i podršku antisistemskim strankama kroz manipulisano angažovanje”.
Centar je dodao da nalozi nisu povezani s jednim političkim entitetom, već “kombinuju podršku za više antisistemskih stranaka istovremeno”.
“Kumulativni domet ovih naloga je pet do devet miliona pregleda nedeljno, više od kombinovanih zvaničnih naloga lidera najvećih čeških partija na TikTok-u”, navodi se u saopštenju.
Milioni posjeta
Češki novinski portal Voxpot udružio se s IT udruženjem Druit kako bi analizirao 360.000 publikacija na 16 platformi tokom proteklih 25 godina.
Rezultati pokazuju da dezinformacijski serveri u Češkoj Republici sada svakodnevno objavljuju više članaka nego najveće češke medijske kuće. Neki od njih to rade tajno s ruskim novcem ili s nejasnim finansiranjem od strane subjekata bliskih Rusiji.
Ova web stranica navodi par naslova kao primjer kakve vijesti se nude na ovim lažnim nalozima sa milionima pregleda. Te vijesti nisu tačne ali je pretpostavka da istinu neće niko provjeravati:
- “POTVRĐENO! 1,7 MILIONA UKRAJINSKIH VOJNIKA JE VEĆ POGINULO! Ukrajinski dug je upravo dostigao 100% BDP-a i zemlja je efektivno bankrotirala!”
- “Kanibali na vratima: Dehumanizacija neprijatelja kao radno oruđe novog totalitarizma. Zeleni fanatici žele da se međusobno pojedemo”
- “Zastrašujuća prijetnja Rusije ledi živce: Ako Kijev i NATO preduzmu ovaj korak, doći će do nuklearnog rata”
- “Giorgia Meloni je pokazala simptome nakon konzumiranja kokaina, ali ispupčene oči ukazuju na meskalin!”
Možda ste i sami naišli na slične tragaoce za „pravom istinom“ ili vam oni možda čak predstavljaju rezultate svog istraživanja na porodičnim večerama ili na poslu. Možda redovno primate slične članke od njih u svojim WhatsApp chatovima.
Istraga je otkrila da dezinformacijski serveri u zemlji svakodnevno objavljuju više članaka nego najveće češke medijske kuće, često to čineći tajno s ruskim novcem ili finansiranjem od subjekata bliskih Rusiji.
Prema izvještaju, neki od najvećih širitelja lažnih vijesti su web stranice pod nazivom Cz24news, koje objavljuju do 2.000 članaka mjesečno i privlače oko 3 miliona posjeta, Zvědavec, Nová republika, Protiproud i Ac24.
Voxpot je saopštio da je otprilike 10% članaka direktni prijevodi tekstova iz državnih i državno kontrolisanih ruskih medija poput Sputnika i RT-a ili drugih web stranica povezanih s ruskom propagandnom mašinerijom.
„Od ukupnog broja od 20.975 članaka koji citiraju ruske propagandne izvore, više od 7.000 je došlo od državne agencije Sputnik, još 4.000 od RT televizije i više od 2.000 od RIA Novosti“, navodi se u izvještaju.
EU je zabranila ove medijske platforme od potpune ruske invazije na Ukrajinu u februaru 2022. godine.
Izvještaj navodi uobičajenu taktiku koju ruske propagandne kampanje često koriste u Evropi: kako se približava vrijeme izbora, količina dezinformacija se povećava.
Češka Republika bi trebala održati parlamentarne izbore početkom oktobra, na kojima će biti izabrano svih 200 članova Zastupničkog doma i premijer. Voxpot navodi da se, s obzirom na predstojeće glasanje, mjesečno objavljuje oko 4.000 obmanjujućih članaka, što je najveća stopa u historiji.