Premijer kazao da Evropska komisija i Svjetska banka u svojim izvještajima nisu naveli da je Evropa sad 1 uticala na inflaciju, međutim ove ove institucije su tvrdile upravo suprotno
Premijer Milojko Spajić kazao je da je sramotna analiza Ekonomskog fakulteta da je na rast inflacije u 2022. godini uticaj imala i “Evropa sad 1”.
“Popričaću sa tim ljudima koji su je radili jer je to čista laž”, kazao je premijer danas na panel diskusiji “Biznis agenda 2025. – Povoljni poslovni ambijent” Unije poslodavaca Crne Gore.
Ekonomski fakultet nedavno je objavio analizu prema kojoj je navedeno da je glavni razlog rasta cijena prehrambenih proizvoda u periodu 2021-2023. godine povećanje proizvođačkih i uvoznih cijena, ali i zrasta bruto troškova zarada kod velikih trgovaca što su mogli nadoknaditi jedini povećanjem marži.
U ovoj analizi se nigdje ne pominje “Evropa sad” ali se navodi da je u 2022. godini došlo do pada produktivnosti a rasta zarada i da to mora voditi rastu cijena.
“Važno je naglasiti značaj nivoa i dinamike produktivnosti rada, i uticaj na obim poslovanja, visinu zarada i zaposlenost. U uslovima rasta produktivnosti rada stvaraju se uslovi za realni rast zarada. U suprotnom, rast zarada koji nije praćen rastom produktivnosti vodi rastu cijena. U odnosu na 2021. godinu, produktivnost rada (output po zaposlenom radniku) 2023. godine bila je, posmatrano u nominalnim veličinama, niža na nivou Crne Gore za 3,35%, a u sektoru trgovine uvećana je za 4%. S obzirom na rast bruto zarada u istom periodu (29,46% i 45,3%, respektivno), zaključuje se da rast zarada nije bio posledica rasta produktivnosti”, navedeno je u analizi.
Spajić je reakao i da Evropska komisija i Svjetska banka u svojim izvještajima nisu naveli da je Evropa sad 1 uticala na inflaciju.
To i nije tačno.
Iz izvještaja Evropske komisije iz 2023. koji se odnosi na 2022, kada je primjenjena “Evropa sad 1” se navodi da je osim globalnog uticaja na inflaciju u Crnoj Gori uticaj imalo i “veliko povećanja plata izazvana domaćom politikom”.
“Pod uticajem rasta cijena nakon agresorskog rata Rusije protiv Ukrajine, inflacija dostigla vrhunac na rekordno visokom nivou 2022. Vođen globalnim inflatornim pritiscima, posebno na hrana i gorivo, kao i velika povećanja plata izazvana domaćom politikom, prosečna inflacija skočila na 13% u 2022. Godišnja inflacija je dostigla vrhunac od 17,5% u novembru 2022. i popustila 6,9% u julu 2023. Vlada je usvojila brojnu i ne uvijek dobro ciljanu podršku mijere za domaćinstva i firme za protivtežu uticaju veće inflacije, uključujući smanjene stope poreza na dodatu vrednost za osnovne životne namirnice i niža akciza na promet bezolovni benzin i gasna ulja.
Takođe, u izvještaju Evropske komusije koji je objavljen u novembru prošle godine piše i da je Evropa sad 2 utiče na rast inflacije.
“Nedavno usvojeni program Evropa sad 2 ima za cilj povećanje raspoloživih prihoda povećanjem minimalne zarade i smanjenjem doprinosa za penzije. Ove mjere će podržati rast BDP-a u 2025. godini, ali će takođe doprinijeti povećanju inflacije”, navela je EK.
Takođe Svjetska banka je u oktobru prošle godine predstavila svoji redovni ekonomski izvještaj, gdje je navedeno da će “Evropa sad 2” imati uticaj na inflaciju ali da će on biti manji od uticaja “Evrope sad 1” na inflaciju.
“Taj iznos povećanja zarada neće biti u tolikoj mjeri koliko smo vidjeli u neto povećanju zarada u “Evropi sad 1″, tako da očekuje stoga i blaži uticaj na inflaciju”, naveli su tada iz Svjetske banke.
vjesti.me