Foto:Wikipedia CC
“OVO SIGURNO NISTE ZNALI O SPOMENIKU NA GAZIMESTANU”, glase brojni tekstovi koji se danas mogu pročitati na portalima u Srbiji. U njima ćete naći sve informacije o spomeniku osim jedne, da su ga izgradili komunisti 1953. godine.
Razlog je vjerovatno taj što se ova informacija ne uklapa u opšteprihvaćenu državnu propagandu kako je komunizam uništio sve srpsko i pravoslavno.
Gazimestan je uzvišenje na sjeveroistoku Prištine (626 m), pet kilometara od grada, kraj magistrale za Kosovsku Mitrovicu. Tu je vođena Kosovska bitka 28. juna 1389. godine. Na tom mjestu je 1989. godine postavljena i ploča od bijelog mermera (gdje je nekad i bio Mramorni stub) na kojoj je ispisan natpis despota Stefana Lazarevića. Te iste godine Slobodan Milošević održao je svoj čuveni miting “Bratstva jedinstva” na Gazimestanu najavljujući ponovno okupljanje oko srpske nacionalne ideje.
Kilometar prema selu Lazarevu se nalazi Muratovo turbe (grob ubijenog sultana Murata), a na jugu, na 500 m, Barjaktarevo turbe. Spomenik kosovskim junacima podigla je Narodna Republika Srbija 1953. godine. Mnogi danas u šali kažu da je ovo poslednji komunistički spomenik koji Srbi poštuju.
Rijetko ćete naći komunističku zemlju u svijetu koja slavi i podiže spomenike bitkama koje komunisti nisu vodili ali su tadašnje vlasti vjerovatno smatrale da značaj Kosovskog boja za srpski nacionalni identitet prevazilazi ideološke okvire. Razumjeli su puno više nego što današnja vlast razumije da je su Albanci na Kosovu bili apsolutna većina i 1912. kada je nakon Balkanskih ratova ono postalo dio Srbije.
Ipak danas ćete teško naći neku vlast koja je podigla bilo kakav partizanski spomenik ili snimila film koji afirmativno govori o partizanima shvatajući da značaj antifašističke borbe prevazilazi ideološke okvire. A jugoslovenski komunisti to su shvatali i nisu sve gledali kroz ideološku prizmu.
Tako su 1964. godine komunističke vlasti finansirale snimanje filma Marš na Drinu koji veliča uspjehe srpske vojske u Prvom svjetskom ratu. Ovaj film snimljen je puno prije nego su iste takve pare potrošene na snimanje filmova o partizanskim bitkama na Neretvi i Sutjesci. Kao što je i spomenik na Gazimestanu visok 25 metara podignut puno prije brojnih spomenika slavnim partizanskim bitkama.
Rijetko ćete naći i komunističku zemlju u svijetu koja na svojoj zastavi ima neki vjerski objekat a na grbu Socijalističke Republike Crne Gore nalazila se Njegoševa kapela, ona ista koja je srušena u Prvom svjetskom ratu a za čije rušenje danas optužuju komuniste iako su oni smatrali da Njegošev značaj za Crnu Goru prevazilazi bilo kakvu ideologiju.
Ipak danas je ideologija važnija nego ikad pa se pod tepih gura antifašističko nasleđe, partizanski spomenici se ruše i zapostavljaju a produkuju se novi nacionalni mitovi zasnovani na lažima, poluistinama i probranim fragmentima stvarnosti.
- U Doboju skromno i bez visokih zvanica obilježena godišnjica oslobođenja od strane partizana. Godišnjici četničke operacije spasavanja savezničkih pilota vlast pridaje daleko veći značaj
- Kako su u Beogradu “dopunili” istoriju: Draža predstavljen kao antifašist, citirana Ljotićeva pjesmma na proslavi Dana pobjede nad fašizmom
- “Dara” nije prvi film o Jasenovcu: Evo koji su filmovi o tome snimljeni u SFRJ