U Vašingtonu se pojavio novi dokument o rješenju pitanja odnosa Srbije i tzv. Kosova, iza kog stoji čovek bivšeg predsjednika SAD Baraka Obame, pišu mediji.
Prema tom dokumentu, tri su mogućnosti za dogovor između Beograda i Prištine, ali se i ističe da ni jedna “nije idealna”.
Prva je upotreba “podsticaja” za Srbiju – podrška donatora i ubrzano članstvo u EU za pristanak na priznanje, druga da se Srbija odobrovolji formiranjem novih autonomnih okruga za kosovske Srbe, ali i za srpske Albance, a treća vraćanje pristupu razmjeni teritorija koji je bio srž nacrta sporazuma za 2018. godinu, piše Blic i navodi da su to zaključci analize “Ponovno pokretanje dijaloga između Kosova i Srbije”, iza koje stoji uticajna tink-tenk Međunarodna krizna grupa.
Predsedavajući ove organizacije je Robert Malej, čovjek iz administracije američkih demokrata i savjetnik Bijele kuće za vreme predsjedničkog mandata Baraka Obame.
U analizi se između ostalog, ističe da bi rješavanje spora bilo “korisno za stabilnost na zapadnom Balkanu i u Evropi”, ali i ukazuje da sve strane treba da traže način da se dođe do sporazuma o uzajamnom priznavanju, a da bi države EU trebalo da daju znak da će podržati bilo koji dogovor u skladu sa ljudskim pravima i međunarodnim pravom.
“Beograd i Priština bi trebalo javno da priznaju potrebu za kompromisom”, napominje se u analizi čiji je cilj konačno raspetljavanje tog “Gordijevog čvora”.
Navodi se da Priština i Beograd razgovaraju, iznova i iznova, o tome kako da normalizuju svoje odnose najmanje od 2006. godine, i da su se složili oko mnogih tačaka, ali se ne slažu oko najznačajnije stvari koja ih dijeli: nezavisnosti Kosova.
Što se tiče prvog prijedloga- možda je jednostavno nemoguće da EU obeća ubrzano članstvo, a materijalni podsticaji vjerovatno neće biti dovoljni za rješavanje suštinskog pitanja političkog identiteta Srbije. Između druge dvije, autonomija bi izgledala kao bolji izbor, sa dosadašnjim uspjehom u Evropi i podrškom među državama članicama EU, ali izgleda da izaziva i najoštriju negativnu reakciju obe strane – piše u tekstu.
Dalje, predlaže se da bi Brisel trebalo da se usredsredi “na podsticanje pregovora u kojima su strane slobodne da istraže bilo koje rješenje koje je u skladu sa ljudskim pravima i međunarodnim pravom, imajući u vidu potrebu za javnom podrškom kod kuće”.
Amerika ima tri prijedloga rešenja za tzv. Kosovo:
1. Priznanje od strane Srbije za stvaranje novih autonomnih okruga za kosovske Srbe i srpske Albance
2. Vraćanje pristupu razmjene teritorija koji je bio srž nacrta sporazuma predviđenog za 2018. godinu
3. U analizi se konstatuje da Evropska unija mora da postigne jedinstven stav u vezi sa rješavanjem kosovskog čvora Most na Ibru u Kosovskoj Mitrovici odavno razdvaja srpski od albanskog dijela grada.
BN