Danas se navršila još jedna godišnjica pokolja u Drakuliću kod Banjaluke gdje je masovno pogubljeno srpskog stanovništva tokom Drugog svjetskog rata.
Ovaj zločin su počinili pripadnici Ustaške vojnice 7. 2. 1942. u naseljima Drakulić, Šargovac, Motike i u rudniku Rakovac.
Pripadnici II. Poglavnikove tjelesne bojne i VIII. ustaške bojne hladnim oružjem su ubili oko 2.300 Srba.
Počinitelje ovog pokolja predvodio je nadporučnik Josip Mislov u pratnji petrićevačkog župnika, fratra Miroslava Filipovića, a sve je isplanirao raniji ustaški stožernik dr Viktor Gutić.
- Evo ko je bio Reuf Selmanagić Crni kome je Ratko Mladić skinuo tablu 1995. godine
- Ovo je partizan koji je sa Bijelim dugmetom snimio pjesmu “Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo”.
- VIDEO/ Đilas je ispričao kako je počeo ustanak protiv fašizma: Tito mi je rekao “razbiće vas Italijani”
Izvršitelji su bili ustaše iz Zagreba i Banje Luke, potpomognuti dijelom domaćeg hrvatskog stanovništva. Poklani su, s rijetkim izuzecima, svi Srbi koji su se tog jutra zatekli kod svojih kuća.
Zbog straha od mjesne pobune nakon što se pročula vijest o zločinu, general Edmund Glaise von Horstenau je odveo Miroslava Filipovića pred ratni sud. Tamo je osuđen i odveden u zatvor, ali ubrzo oslobođen te je postao zapovjednik logora u Jasenovcu.
Hapšenja i suđena nakon rata
Miroslavu Filipoviću je početkom 1945. godine pobjegao u Austriju i tamo se predao Britancima. Izručen je vlastima FNRJ i ubrzo osuđen na smrt.
- Dodik: Ustaški zločinci nisu odgovarali jer je komunistički sistem smatrao da treba da pomiri narode
U presudi je navedeno da je kao jedan od vodećih komandanata ustaške terorističke vojske sudjelovao u Bosni, u okolini Banje Luke, posebno sela Drakulići, te Hercegovini u čišćenjima, u kojima je masovno ubijao nevino stanovništvo, palio njihovu imovinu, mučio, pljačkao, odvodio u logore, te kao komandant ustaškog logora u Jasenovcu u periodu od 10. juna 1942. do 27. oktobra 1942. i logora u Staroj Gradiški u periodu od 27. oktobra 1942 do 27. marta 1943. izvršio masovne zločine, lično ili kao naredbodavac, Vojni sud Кomande grada Zagreba ga je 29. juna 1945. godine proglasio krivim i osudio na smrtnu kaznu vješanjem.
Viktor Gutić nakon sloma NDH povlači se u Austriju pa u Italiju. Po istorijskim podacima prepoznat je u jednom restoranu na Trgu Svetog Marka u Veneciji gdje je sjedio sa svojim saradnikom Vilkom Butorcem. Prepoznao ga je banjalučki Jevrejin Mosko Kabilj, predratni arhivar Vrbaske finansijske direkcije, koji je početkom rata izbjegao u tada italijanski Split, odakle je svojim sunarodnicima pribavljao lažna dokumenta za bjekstvo.
Kabilj je odmah zaustavio prvu savezničku patrolu na ulici, koja ih je uhapsila, da bi potom nadležne ubijedio da se radi o teškim ratnim zločincima, zbog čega su zadržani u pritvoru. Ovo se najvjerovatnije desilo 29. jula 1945. godine, ali Jugoslavija nije obaviještena i tek je krajem oktobra, saznale da su Gutić i Butorac u Italiji.
Gutića se teretilo za „izdaju, prinudno raseljavanje stanovništva, rušenje crkava, masovna ubistva i pokolje, mučenja, teror, pljačke, paljevine, saradnju sa okupatorom i borbu protiv NOP-a”, uz posebnu napomenu da je počinio „bezbroj gornjih zločina nad srpskim stanovništvom.
Gutić je u zatočeništvu među ostalima bio i sa slovenskim generalom Leonom Rupnikom te četničkim vojvodom Dobroslavom Jevđevićem. Početkom 1946. izručen je jugoslavenskim vlastima i u Sarajevu osuđen na smrt. Gutić je pogubljen 20. februara 1947. u pet ujutru, na mjestu na kojem se danas nalazi banjalučko naselje Borik.
Vilko Butorac je već bio pobjegao iz zatvora u Italiji, navodno tako što je podmitio stražare. Prebacio se u Argentinu.
Osuđeni Gutićevi saradnici
Pored Gutića i Filipovića iz dostupnih izvora vidljivo je da su za ovaj i druge zločine osuđeni još neki od njihovih saradnika.
Blaž Gutić (1893-1944), Viktorov brat, njegov najvatreniji sljedbenik i solicitator u njegovoj advokatskoj kancelariji, osuđen je na smrt u Sanskom Mostu.
Leona Birger-Mandrovića (1897-1944), Gutićevog zeta, partizanski sud u Sanskom Mostu osudio je na smrt.
Asim Đelić (1898-1944), Gutićev tjelohranitelj, koji je prema nekim izvorima ubio vladiku Platona, obješen je od strane domobrana pod nerazjašnjenim okolnostima.
Mirko Kovačić, mesar, pljačkaš srpske i jevrejske imovine, uhvaćen je 1945. u Sloveniji i ubijen.
Niko Mihaljević (1893-1944), gostioničar, zarobljen je za vrijeme napada partizana na Banjaluku septembra 1944. i osuđen u Sanskom Mostu.
Knjižar Zvonimir Jović (1897–1947), kapetan Ordnung policije, nakon dolaska jerusalimskog muftije stupio je u SS “handžar” diviziju. Predao se 1946. u okolini Kotor Varoša. Strijeljan je na groblju u Boriku.
Jugoslovenske vlasti su nakon rata proglasile amnestiju za sve pripadnike kvislinških formacija koje su sarađivale sa okupatorom, a suđena za brojne ratne zločine trajala su sve do kraja 80-ih godina.
View Comments (4)