U zajedničkoj organizaciji SUBNORA Crne Gore i tri Opštinska odbora UBNORA CG grada Kotora, Tivta i Herceg Novog obilježeno je 80 godina od pogibije narodnih heroja i prvoboraca, članova rukovodstva KPJ za Boku, dr Nikole Đurkovića, Sava Ilića, Stijepana-Šćepa Šarenca i Danila-Daša Pavičića, saopšteno je iz UBNORA Tivat.
Delegacije su posjetile, pokonile se sjenima i odale dužnu poštu poginulim herojima i prvoborcima u zaseoku Tušupi na Podima, mjestu njihove pogibije, zatim na spomeniku Bezmetković na Savini, gdje su sahranjeni i na Trgu Nikole Đurkovića u centru Herceg Novog.
Na inicijativu Nikole Đurkovića 19. i 20. januara 1943. godine u zaseoku Tušupi, Podi, održan je sastanak članova Mjesnog komiteta KPJ za Herceg Novi i vojnih rukovodilaca Orjenskog partizanskog odreda sa ciljem da se donesu zaključci o daljim vojno-političkim akcijama protiv tada vrlo jakih okupatorskih snaga u zapadnoj Boki. Nakon završetka sastanka, u noći 20.januara, vojni dio grupe se odmah uputio na dalje zadatke u Sušćepan dok se politički dio grupe smjestio da prenoći u jednoj obližnjoj staji.
Okupator je saznao za skup, pa je u ranim jutarnjim časovima 21. januara, sa stotinak vojnika italijanske divizije „Emilija“, potpomognutih sa oko 50 četnika Grahovskog bataljona i 150 nacionalista antikomunističkog bataljona „Orjen“, opkolio i napao grupu u Podima. Oni su junački i bez oklijevanja prihvatili borbu, odbili pozive na predaju i bombama pokušali proboj. U neravnopravnoj borbi i pokušaju proboja junački ginu sva četiri borca.
Nakon herojske pogibije članova Mjesnog komiteta KPJ, čelnih komunista i partizana Risna i Herceg Novog, sluge okupatora su na glavnom gradskom trgu u Herceg Novom, oko poginulih heroja zaigrale tzv. u narodu poznato sramotno „Krvavo kolo“, uz taktove okupatorskih bajoneta. Novljanski fotograf Luka Cirigović riskirajući svoj život, tajno je fotografisao ovo kolo i ostavio autentičan dokument o ljudskom i ratničkom nemoralu i sluganstvu domaćih izdajnika.
Narodni heroj dr NIKOLA ĐURKOVIĆ rođen je 1908.godine u Risnu, studije prava završio je u Parizu. Nakon povratka u Jugoslaviju, kao mlad advokat, predvodio je borbu za radnička i narodna prava. Stekao je ogromnu popularnost u narodu i kao opozicionar je bio izabran za predsjednika opštine Risan. Direktno je učestvovao u slanju dobrovoljaca u Španiju, pa je smijenjen i zatvaran. Organizator je ustanka u Boki i prvi politički komesar Orjenskog bataljona.
Narodni heroj SAVO ILIĆ rođen je 1914.godine u Ledenicama, opština Kotor. Već kao đak pristupio je revolucionarnom omladinskom pokretu a član KPJ je od 1937.godine zbog čega je izbacivan iz škole i hapšen. Organizator je ustanka i zamjenik političkog komesara Orjenskog bataljona. Nakon odlaska glavnine partizanskih snaga iz Crne Gore i rasformiranja Orjenskog bataljona predvodi diverzantske grupe dejstvujući na padinama Orjena.
Prvoborac STIJEPAN-ŠĆEPO ŠARENAC rođen je u 1919.godine u Mostaru. Rano je ostao bez roditelja te je u đačkim domovima stasavao u predvodnika naprednog đačkog pokreta. Kao student medicine primljen je u KPJ 1940.godine. U okupiranom Herceg Novom učestvuje u svim akcijama otpora i predvodi organizovanje ustanka. Kao sekretar MK SKOJ-a pristupa Orjenskom bataljonu.
Prvoborac DANILO-DAŠO PAVIČIĆ rođen je 1919.godine u Skadru a već kao gimnazijalac podgoričke i kotorske gimnazije postaje član SKOJ-a. Kao student Filozofskog fakulteta u Beogradu postaje član revolucionarnog studentskog pokreta a KPJ pristupa 1940. godine. U okupiranom Herceg Novom učestvuje u organizovanju ustanka i formiranju Orjenskog bataljona.
Prigodnim besjedama i uz prisustvo gostiju iz UBNORA Budve i Bara, Mornarice Vojske Crne Gore i građana Herceg Novog obratili su se predsjednici sva tri UBNORA gradova Boke Darko Vuković, Jovo Bećir i Svetozar Baković. Prisutnima se obratila i omladinka Teodora Španjević iz Herceg Novog sa naglaskom i potrebom mladih da nastave borbu protiv svih oblika fašizma u savremenom društvu.
Na Trgu Nikolu Đurkovića Dragan Mitov Đurović, generalni sekretar SUBNOR-a i antifašista Crne Gore istakao je između ostalog da na „Trgu Nikole Đurkovića nema ni biste niti bilo čega drugog što bi podsjećalo na slavne heroje. Ovdje je bilo kolo mržnje, ovdje nikada ne smije i neće biti kolo mržnje. Ovdje su bile crne uniforme sa mračnim znakovima na kapama. A mi smo danas sa omladinom, sa porukom mira Crne Gore, sa cvjetovima. Mi kao Savez boraca i antifašista Crne Gore smo tu da slijedimo Teodoru Španjević, da slijedimo ovu generaciju, ove riječi i da takva mladost bude u čitavoj Crnoj Gori. Ako bi ovdje podigli spomen ploču, na njoj bi možda trebalo da piše stih: “Umrijećemo svi do jednoga, ali slobode mora biti, iz rijeke naše krvi sloboda će ponovo procvjetati”,
Radiotivat.com