Može li Viktor Orban, najglasniji zagovornik prijema Srbije u Evropsku uniju i ujedno “najbolnija rana” i najnemirnije dijete Brisela, koji se gotovo pri svakom pominjanju Mađarske u Briselu nalazi na meti kritika, Srbiju progurati kroz evropska vrata ili će biti samo dodatni balast na putu kojim se inako previše sporo kreće?
Premijer Mađarske godinama unazad odstupa od stavova i ponašanja zvaničnog Brisela. Antimigrantska politika, zidovi na granicama, ograničenja građanskih prava, nezavisnosti sudstva, slobode medija, rat protiv LGBT zajednice, ali i oštra retorika, neobaziranje na “savjete” zvaničnika EU, kao i koketiranje sa Moskvom i Pekingom zadaju ozbilje muke čelnicima EU, koji su mu nedavno, nakon što je u mađarskom parlamentu usvojen najnoviji zakon koji ograničava prava LGBT osoba, uputili najoštrije kritike, naglašavajući da postupci Mađarske podrivaju osnovne vrijednosti EU.
Holandski premijer Mark Rute je po dolasku na samit lidera EU izjavio da Mađarska sa takvim zakonom nema šta da traži u Evropskoj uniji. Rute je, prema diplomatskim izvorima, pozvao mađarskog premijera Viktora Orbana da povuče zakon ili da napusti EU, piše Blic.
Istovremeno, aktivnosti premijera Mađarska kada je u pitanju proces proširenja EU usmjerene su na pružanje najčvršće moguće podrške Srbiji na evropskom putu. Jedna od tačaka kampanje predstavljanja stavova Budimpešte o budućnosti Evropske unije, koju je njihova vlada vodi u evropskim i regionalanim medijima, tiče se upravo Srbije.
– Srbija mora, kao članica, da bude primljena u EU – navodi se u oglasu koji nosi potpis Viktora Orbana.
On je tokom posjete Beogradu rekao da bi proširenje EU trebalo da se ubrza i poručio da će, ako se ne preuzmu aktivnosti koje vode proširenju, Unija tapkati u mjestu i na kraju se raspasti.
Na zajedničkoj konferenciji za medije sa predsjednikom Aleksandrom Vučićem istakao je da su zemlje centralne Evrope učlanjenjem u EU donele novu energiju te da smatra da Srbija to isto može da donese.
– Za dvije, tri godine će svi govoriti da ukoliko Unija želi da se razvija potreban joj je ovaj region na čelu sa Srbijom – rekao je Orban odgovarajući na kritike iz EU na njegove stavove o proširenju i podršku koju pruža Srbiji na evropskom putu.
Podsjećajući da je on prvi u EU kazao da migracije nisu dobre i da ih treba sprečiti i to čak i zatvaranjem granica, Orban je kazao da su ga tada kritikovali, ali da su poslije nekog vremena počeli i drugi to da rade. Prema njegovim riječima, isti je slučaj i sa pružanjem podrške Srbiji. U Briselu stopiranje proširenja, kako kaže Orban, “elegantno zovu zasićenošću proširenjem”.
– Evropska istorija nas uči da treba da pazimo sa tim da ne pričamo prerano, ali istina je i da ako se na vrijeme ne iznesu činjenice na kojima se zasnivaju odluke, onda te odluke neće biti realizovane. Djelo je važnije od riječi, ali ako ne znam da formulišem šta hoću da uradim, onda neće doći ni do realizacije – kazao je Orban.
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić zahvalio se Orbanu na pordšci i istakao da su ljudi u Srbiji su ponosni zbog činjenice da imaju takve prijatelje kakva je Mađarska.
– Malo je takvih prijatelja, vlada i ljudi – podvukao je on.
Vučić je istakao je da su odnosi između dve zemlje danas najbolji u istoriji, a ministru spoljnih poslova i spoljne trgovine Mađarske Peteru Sijartu uručio Orden srpske zastave prvog stepena zbog nedvosmislenog i jasnog zalaganja da se Srbija priključi EU.
Sa druge strane, stručnajci smatraju za podrška mađarskog premijera članstvu Srbije u EU “ne može da doprinese mnogo”.
Suzana Grubješić, potpredsednica Centra za spoljnu politiku istakla je da Mađarska ne odlučuje o tempu evropskih intergracija.
– Nije Mađarska ta koja će odlučivati o ubrzanju evropskih integracija, ali nečijim ušima prija da dobijete podršku od bilo koga – rekla je Grubješić za N1 i dodala da je činjenica da nijedna zemlja kandidat sa Zapadnog Balkana ne može da računa na podršku nekih moćnih evropskih prestonica.
Govoreći o Orbanovom proglasu od sedam tačaka za budućnost EU, u kom je i izrazio podršku prijemu Srbije u članstvo, Grubješić kaže da je neobičan način na koji ga je mađarski premijer predstavio – objavljivanjem oglasa u novinama.
Dejan Bursać iz Instituta za političke studije kaže da mađarski premijer “vjerovatno pokušava da se postavi kao neko ko vodi priču oko daljeg proširenja Evropske unije”.
Dodao je da izbori, koji će u Mađarskoj na proljeće sljedeće godine, i da će to biti “prvi neizvjesni izbori poslije dužeg vremena”.
– To je veliki podsticaj Orbanu da svoju retoriku malo zaoštri, i tako mobiliše glasače – rekao je Bursać.
Srpskainfo.com